Trang chủ :: Tin tức - Sự kiện :: Website tiếng Việt lớn nhất Canada email: vietnamville@sympatico.ca :: Bản sắc Việt :: Văn hóa - Giải trí :: Khoa học kỹ thuật :: Góc thư giãn :: Web links :: Vietnam News in English :: Tài Chánh, Đầu Tư, Bảo Hiểm, Kinh Doanh, Phong Trào Thịnh Vượng :: Trang thơ- Hội Thi Nhân VN Quốc Tế - IAVP :: Liên hệ
     Các chuyên mục 

Tin tức - Sự kiện
» Tin quốc tế
» Tin Việt Nam
» Cộng đồng VN hải ngoại
» Cộng đồng VN tại Canada
» Khu phố VN Montréal
» Kinh tế Tài chánh
» Y Khoa, Sinh lý, Dinh Dưỡng
» Canh nông
» Thể thao - Võ thuật
» Rao vặt - Việc làm

Website tiếng Việt lớn nhất Canada email: vietnamville@sympatico.ca
» Cần mời nhiều thương gia VN từ khắp hoàn cầu để phát triễn khu phố VN Montréal

Bản sắc Việt
» Lịch sử - Văn hóa
» Kết bạn, tìm người
» Phụ Nữ, Thẩm Mỹ, Gia Chánh
» Cải thiện dân tộc
» Phong trào Thịnh Vượng, Kinh Doanh
» Du Lịch, Thắng Cảnh
» Du học, Di trú Canada,USA...
» Cứu trợ nhân đạo
» Gỡ rối tơ lòng
» Chat

Văn hóa - Giải trí
» Thơ & Ngâm Thơ
» Nhạc
» Truyện ngắn
» Học Anh Văn phương pháp mới Tân Văn
» TV VN và thế giới
» Tự học khiêu vũ bằng video
» Giáo dục

Khoa học kỹ thuật
» Website VN trên thế giói

Góc thư giãn
» Chuyện vui
» Chuyện lạ bốn phương
» Tử vi - Huyền Bí

Web links

Vietnam News in English
» Tự điển Dictionary
» OREC- Tố Chức Các Quốc Gia Xuất Cảng Gạo

Tài Chánh, Đầu Tư, Bảo Hiểm, Kinh Doanh, Phong Trào Thịnh Vượng

Trang thơ- Hội Thi Nhân VN Quốc Tế - IAVP



     Xem bài theo ngày 
Tháng Ba 2024
T2T3T4T5T6T7CN
        1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31
   

     Thống kê website 
 Trực tuyến: 5
 Lượt truy cập: 24666856

 
Website tiếng Việt lớn nhất Canada email: vietnamville@sympatico.ca 18.03.2024 22:14
Nhà báo Bùi Tín qua đời - Nhạc sĩ Tô Hải tạ thế
11.08.2018 21:16

Nhà báo Bùi Tín, cựu Phó Tổng biên tập báo Nhân Dân, cơ quan ngôn luận của đảng Cộng Sản Việt Nam, vừa qua đời vào lúc 1 giờ 25 phút sáng ngày 11/8 tại bệnh viện Andre Gregoire ở Montreuil, ngoại ô Paris, Pháp. Ông thọ 91 tuổi.

Nhà báo Tường An cho biết bệnh viện thông báo cho bà tin này vào lúc 1 giờ 32 phút sáng ngày 11/8.

Theo nhà báo Tường An, người rất thân với nhà báo Bùi Tín, sức khoẻ của nhà báo Bùi Tín đã xấu đi từ cách đây khoảng 1 tháng. Ông phải nhập viện vào ngày 13/7 do thận bị yếu. 3 tuần sau đó, tình trạng của ông xấu đi và ông phải chuyển sang bệnh viện Andre Gregoire để điều trị, nhưng theo nhà báo Tường An thì sức khoẻ của ông lúc này đã quá yếu, ông gần như hôn mê.

Ngoài bệnh thận, nhà báo Bùi Tín cũng bị các vấn đề sức khoẻ khác như tim và cao huyết áp. Cách đây khoảng 2 năm ông cũng đã phải nhập viện vì tình trạng sức khoẻ của mình.

Nhà báo Tường An cho biết, từ năm 2011 nhà báo Bùi Tín đã viết tâm thư cho các bạn bè, người thân và viết di chúc. Trong di chúc của mình ông muốn khi chết được hoả thiêu. Tuy nhiên vào lúc này nhà báo Tường An, người được nhà báo Bùi Tín tin tưởng thực hiện di chúc chưa thể cho biết tro của ông sẽ được đưa đi đâu.

Nhà báo Bùi Tín vốn là cựu đại tá quân đội Nhân dân Việt Nam và là người có mặt sớm nhất tại dinh Độc Lập vào ngày 30/4/1975 khi kết thúc cuộc chiến Việt Nam.

Vào tháng 9 năm 1990, khi sang Pháp dự hội hàng năm của báo L’Humanite của đảng Cộng sản Pháp, ông đã quyết định xin tị nạn tại Pháp.

Nhà báo Bùi Tín là người có nhiều bài viết chỉ trích đảng Cộng sản Việt Nam và chế độ cộng sản. Ông tham gia viết blog đều đặn cho Đài VOA của Hoa Kỳ. Theo nhà báo Tường An, trong những ngày nằm trong bệnh viện, dù sức khoẻ còn rất yếu, ông vẫn cố gắng viết trên giấy và nhờ người khác đánh máy lại.Nhà báo Bùi Tín hiện còn hai người con: một con trai ở Canada và một con gái còn ở Việt Nam. Hai ngày trước khi qua đời, nhà báo Tường An đã gọi điện thoại cho con gái ông để ông có thể nghe. Dù không nói được nhưng theo nhà báo Tường An, khi nghe con gái khóc ‘bố ơi đừng đi, bố phải đợi con’, đôi mắt ông hấp háy dường như ông nghe và hiểu được những gì con gái nói với mình.


Bùi Tín - Nhà báo chân chính

Nguyễn Ngọc Già (Danlambao) - Ba tôi sinh trước nhà báo Bùi Tín 14 năm.

Một hôm, như thường lệ, ba tôi trở về nhà sau một buổi "sinh hoạt đảng" - vào những năm đầu thập niên 90 thế kỷ trước - với vẻ mặt buồn buồn, ông dựng chiếc xe đạp cũ kỹ sát vào vách tường loang lổ vết vôi tróc.

- Có gì vậy ba? Tôi hỏi.

- Nhà báo Bùi Tín đi rồi! Ông trả lời với giọng hiu hắt.

- Chết à? Tôi hơi sửng sốt.

- Không! Đi Pháp rồi. Ông thở hắt ra và đi vào bếp...

Lúc bấy giờ, những thông tin "cỡ như vậy" hoàn toàn là một điều vô cùng bí mật và ít người biết được, trong bối cảnh xã hội cách đây gần 30 năm về trước. Có thể gọi đó là may mắn của tôi, khi biết sớm về những "tin động trời" lúc đó.

Không ai có thể ngờ, một nhà báo "đỏ từ đầu đến chân" lại... dứt áo ra đi như thế. Cũng ít người biết - đặc biệt thế hệ trẻ ngày nay - nhà báo Bùi Tín là con trai của Thượng Thư Bộ Hình triều Nguyễn - Bùi Bằng Đoàn, với tài năng và lòng yêu nước thương dân vẫn được nhắc nhớ trong lịch sử.

Nhà báo Bùi Tín, với nhân thân, với gia thế và với cả quá trình "theo Cộng Sản" như vậy, ắt hẳn ông có một cuộc sống, nếu không là "đế vương" cũng chẳng việc gì phải ngượng ngùng để gọi rằng: Ông được sinh ra trong một gia đình "Danh Gia Vọng Tộc". Tiếc thay! Những kẻ suy đồi nhân cách, bán rẻ lương tri đến mức "cha truyền con nối" đã làm hoen ố!

Những năm đầu lưu vong trên xứ người, nhà báo Bùi Tín vất vả như tất cả những ai phải đành lòng ly hương, trốn chạy chế độ Cộng Sản.

Ở Ông, sự đau đớn đến khôn cùng về tâm cang khó kể hết - như tôi đã từng nghe ba tôi kể, bởi đơn giản, ông từng là... "một người Cộng Sản". "Lai lịch" đó như chiếc roi làm bằng đuôi cá đuối: dài, bén và... ngọt lịm mỗi khi vung lên và quất xuống. Quất thẳng tay vào lưng, vào mặt và vào... đầu, từ nhiều phía, kể cả những "cây viết" dữ dội nhất, nhẫn tâm nhất. Thế cho nên, ba tôi từng nói rằng: "Chữ nghĩa có thể giết người thật êm ái"!

Nhà báo Bùi Tín từng phải cúi đầu, sau khi nhận một bãi nước bọt phun thẳng vào mặt, từ một người Việt hải ngoại, khi họ vô tình nhìn thấy ông, tựa như phát hiện ra một tên tội đồ đã phá nát hết cuộc đời họ!

Nhà báo Bùi Tín vẫn kiên trì lặng lẽ mài giũa từng con chữ cho quê hương này. Ông vẫn khắc khoải trong từng suy tư cho dân tộc Việt Nam, suốt gần 30 năm xa xứ. Trên hết, ông vẫn đau đáu và trông ngóng đến một ngày, được ngồi trên chuyến bay đưa ông về lại cội nguồn.

Nay, nhà báo Bùi Tín đã ra đi trong lặng lẽ, sau 91 năm "làm kiếp con người".

Trịnh Công Sơn từng "thí dụ về cái chết" nghe thật ngậm ngùi, trong cõi nhân sinh!

"Thí dụ" tôi có dịp cất giọng hát khàn đục này, tôi sẽ hát cho Ông nghe:

Thí dụ bây giờ tôi phải đi
Tôi phải đi
Tay chia ly cùng đời sống này
Có chiều hôm đưa chân tôi
Về biên giới mới
Nghe ra
Quanh tôi đêm dài
Có còn ai trong yên vui về yêu dấu
Ngồi rơi lệ ru người từ đây...

Ở Việt Nam, cho tôi thầm thì vĩnh biệt Nhà Báo Chân Chính bằng nhạc phẩm "Rơi Lệ Ru Người" như một nén nhang lòng... cho Ông - Bùi Tín! 

"Xin được, xin nằm yên
Đất đá hân hoan một miền"




Nhạc phẩm "Thí Dụ" (còn có tựa là "Rơi Lệ Ru Người") của cố nhạc sĩ Trịnhg Công Sơn 


“Bùi Tín là một nhà báo trọn đời!”, nhà báo Tường An, một người thân thiết với nhà báo Bùi Tín nói như vậy với chúng tôi vào rạng sáng ngày 11-8 từ Paris.

Như tin chúng tôi đã loan, nhà báo Bùi Tín - cựu Đại tá Quân đội nhân dân, người bất đồng chính kiến với đảng cộng sản VN, vừa qua đời vào lúc 1 giờ 25 phút sáng ngày 11-8 tại bệnh viện Andre Gregoire ở Montreuil, ngoại ô Paris hưởng thọ 91 tuổi.

Ông Bùi Tín còn một người em gái ở California, Hoa Kỳ; một người con trai ở Canada, và một người con gái ở Việt Nam.

“Giờ phút cuối ông vẫn là một nhà báo rất tận tâm”

Bà Tường An cho hay, thời gian ông Bùi Tín vào bệnh viện ngày 13-7 thì tình trạng còn tương đối ổn định, thận hoạt động khoảng 15%.

Trong 2 - 3 tuần lễ sau đó thận suy yếu chỉ còn 3% nên bác sĩ đã chuyển ông sang một bệnh viện khác để trị thận.

“Bài viết cuối cùng mà bác gửi đi là cho VOA, Tiếng Dân. Khi tôi vào nhà thương thăm bác thì bác hỏi là ‘bài của tôi được đăng chưa cô Ca Dao’.

Bác vẫn luôn nghĩ đến những bài viết của mình. Khi bác còn khỏe, mỗi khi bác viết bài là bác đưa cho tôi và luôn hỏi là cô Ca Dao đã đăng bài của tôi chưa.

Bài viết cuối cùng mà bác gửi đi là cho VOA, Tiếng Dân. Khi tôi vào nhà thương thăm bác thì bác hỏi là ‘bài của tôi được đăng chưa cô Ca Dao’.

Có lẽ đó là bài bác viết trong sự sáng suốt cuối cùng, sau đó thì sức khỏe yếu đi.

Bác cũng nằm trên giường bệnh và viết bằng tay một bài báo để cho người khác đánh máy lại, dĩ nhiên lúc đó tinh thần của bác không còn sáng nữa.

Bác viết trên một tờ giấy lau tay. Cái tờ giấy đó tôi vẫn còn giữ ở đây, chữ viết rất là hỗn loạn”, nhà báo Tường An hay còn có bút danh khác là Ca Dao nói với chúng tôi qua điện thoại.

Nữ nhà báo này khi tường thuật lại vẫn không giấu được dòng nước mắt:

“Ông nhớ rất là rõ, ông đã viết bao nhiêu bài cho báo nào, ông đã trả lời bao nhiêu cuộc phỏng vấn, ông đã đi đến những đâu ông đều nhớ hết, và ông có một sức viết phải nói là ‘kinh khủng”.

Tôi không biết ông viết cho bao nhiêu báo đài tất cả, nhưng tôi biết ông có viết cho đài VOA, ông viết rất thường - hình như một tuần ông viết 2 bài hoặc hơn nữa.

Ông có sức viết rất mạnh và ông là một nhà báo đúng nghĩa.

Cho đến giờ cuối cùng, sau khi ở nhà thương về qua nhà ông, thì trên bàn đầy những tờ giấy, ông ghi chú lại những tin ông đọc được trên Internet, để sau đó viết thành bài.”

Người viết cáo phó cho chính mình

Ông Bùi Tín sống đời tị nạn tại Pháp một mình, ông chỉ có một người con gái nuôi ở nước này nên có lẽ vì thế ông đã chuẩn bị từ lâu cho sự ra đi của mình.

“Năm 2011 bác đã viết một tâm thư cho bạn bè, rồi bác viết thư gửi cho 2 đứa con yêu quý nhất của bác một người con trai ở Canada, một người ở Việt Nam.

Bác biết là bác không có thân nhân ở đây, cho nên bác đã chuẩn bị hết: mua bảo hiểm, viết di chúc, và bác viết sẵn một tờ cáo phó, bác để trống những khoảng trống.

Bác dặn tôi khi nào bác mất, thì điền vào những chỗ trống đó.

Bác giao cho tôi nhiệm vụ là phải liên lạc với chùa Khánh Anh và bác mong ước được hỏa thiêu sẽ được đem… tạm thời tôi sẽ không nói phần tro của bác sẽ đem đi đâu, nhưng bác có ghi kỹ lưỡng những phần tro của bác, ai sẽ đem đi đâu, bác ghi lại hết”, nữ nhà báo được ông Bùi Tín tin tưởng kể lại.

Chúng ta cũng biết cái quá khứ của ông là một cựu Đại tá Quân đội thì ông cũng có nhiều người không thích ông, mặc dù ông đã đứng về phía những người chống lại độc tài cộng sản. - nhà báo Tường An

Bà Tường An giải thích, không phải vì thân thiết mà bà nói tốt cho ông Bùi Tín nhưng thật sự ông là một người rất bao dung.

“Chúng ta cũng biết cái quá khứ của ông là một cựu Đại tá Quân đội thì ông cũng có nhiều người không thích ông, mặc dù ông đã đứng về phía những người chống lại độc tài cộng sản.

Tuy nhiên, mỗi lần nói về vấn đề đó ông đều rất là độ lượng, ông nói rằng: ‘Trong chiến tranh người ta có gia đình chết nên người ta hận thù, điều đó thì cũng dễ hiểu thôi.’

Thí dụ như có người hỏi rằng ông Bùi Tín để cho những người khác nhục mạ ông như vậy, thì ông Bùi Tín nói rằng: ‘Không sao cả, bởi vì tôi tin vào những việc gì mà tôi làm là đúng và tôi tha thứ cho tất cả mọi người...’

Hàng mấy chục năm nay nói chuyện với ông và tôi không bao giờ thấy ở ông một sự hận thù, bực tức với những người không thích ông.”

“Bố đừng đi, bố đừng bỏ con!”

Khi chuyển qua bệnh viện Andre Gregoire, tình trạng của ông Bùi Tín bắt đầu xấu đi nhiều và đi vào hôn mê, tuy nhiên ông vẫn nhận ra con gái của mình ở Việt Nam.

“Tôi có gọi điện thoại về Việt Nam để cho cô con gái nói chuyện với bác. Khi mà cô ấy khóc và nói rằng:

‘Bố ơi, con là con gái bố đây, bố đừng đi, bố đừng bỏ con!’

Lúc đó cô ấy gào lên thì có vẻ như bác Bùi Tín nhận ra được vì mắt của bác lúc đó nhấp nháy và miệng của bác lúc đó cũng cứng rồi, nhưng mà phát ra được những âm thanh ‘ừ ừ’ như là ‘bố nhận ra con rồi’.

Nhà báo Bùi Tín (giữa) tại Paris, Pháp năm 2000
Nhà báo Bùi Tín (giữa) tại Paris, Pháp năm 2000 AFP

Và có lúc bác cũng hơi gật được đầu 1 tý, cô con gái cũng được nhìn thấy bác Bùi Tín qua điện thoại của tôi và được nhìn thấy bác lần cuối cùng cách đây 2 ngày”, theo nhà báo chuyên đưa tin về đời sống người Việt ở Pháp cho biết.

Ông Bùi Tín sinh năm 1927, có bút danh là Thành Tín, thường viết blog bày tỏ quan điểm và những phân tích về tình hình Việt Nam cho Đài Tiếng nói Hoa Kỳ VOA.

Theo Wikipedia, ông từng là Phó Tổng biên tập báo Nhân dân, Đại tá Quân đội nhân dân VN.

Ông là con của ông Bùi Bằng Đoàn, nguyên Thượng thư Bộ Hình của triều đình Huế và nguyên Chủ tịch Quốc hội nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Tháng 9 - 1990 ông Bùi Tín sang Pháp dự hội hàng năm của báo L'Humanité (Nhân Đạo, báo của Đảng Cộng sản Pháp), rồi quyết định xin tỵ nạn tại Pháp, với lý do là để đấu tranh cho tự do, dân chủ và nhân quyền theo cách của ông.

Tờ An ninh Thế giới từng dẫn lại một câu chuyện cho rằng từng xảy ra ở Pháp tại cuộc triển lãm Mùa xuân Việt Nam, Đại diện sứ quán Việt Nam khẳng định: “ông Bùi Tín là kẻ thù của nhân dân Việt Nam. Chúng tôi không chấp nhận sự có mặt của ông ta ở tất cả các hoạt động mang tính quốc gia giữa Pháp và Việt Nam".

Nhà báo Bùi Tín: 'Hoa Xuyên Tuyết chính là khát vọng tự do'

Nhà báo Bùi TínBản quyền hình ảnhBBC NEWS TIẾNG VIỆT
Image captionNhà báo Bùi Tín qua đời hôm 11/08/2018 tại Paris, Pháp, hưởng thọ 91 tuổi

Hoa xuyên tuyết là loài hoa 'mỏng manh', nhưng 'mạnh mẽ' và 'kỳ diệu', khiến người ta có thể tưởng tượng, liên hệ đến khát vọng, ước muốn tự do của dân tộc mình vươn lên khỏi mọi sự đàn áp, nhà báo, nhà bất đồng chính kiến Bùi Tín, người vừa qua đời hôm 11/8/2018 ở Pháp, hưởng thọ 91 tuổi, chia sẻ với BBC vài tháng trước khi ông mất từ Paris.

'Mặt thật' trong khi ấy là sự chia sẻ 'một cách chân thành', 'với tinh thần phê bình' của một người cựu Đảng viên từng sống dưới chế độ Cộng sản ở Việt Nam gần hai thập niên rưỡi, cựu Đại tá quân đội Bắc Việt, cựu Phó Tổng Biên tập báo Nhân dân, cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng Sản Việt Nam, chia sẻ thêm với BBC Tiếng Việt trong một phỏng vấn hồi đầu tháng 02/2018.

Nhà báo, nhà bất đồng chính kiến Bùi Tín qua đời

Tọa đàm: Tướng Giáp trong những dòng cảm xúc

Trước hết, nhà báo kỳ cựu nhìn lại một số tác phẩm ông viết từ khi còn ở Việt Nam, nhiều năm trước khi ông bất ngờ ở lại và tị nạn chính trị tại Pháp vào tháng 9/1990:

"Ở trong nước, tôi vừa viết báo và vừa viết sách, ở trong nước, tôi có nhiều cuốn sách như là cuốn '60 ngày ở Sài Gòn', tôi kể lại thời gian 60 ngày tôi vào Sài Gòn tham gia Ủy ban Liên hiệp Đình chiến để thực hiện Hiệp định Paris.

"Trong nước, tôi có viết nhiều cuốn sách về các chiến trường, nhưng từ khi ra ngoài thì trước hết tôi có viết cuốn 'Hoa Xuyên Tuyết'. Cuốn ấy xuất bản đến 5 lần và bán chạy hết cả rồi.

"Trong cuốn 'Hoa Xuyên Tuyết', tôi nói lên khát vọng tự do, bởi vì sang đây vào mùa lạnh, tôi mới thấy được tình hình là có bông hoa 'Perce-neige', tức là xuyên ra những làn tuyết dày, trời giá lạnh để mà ngoi lên mặt trời.

"Cái sức mạnh rất là mỏng manh nhưng mạnh mẽ và kỳ diệu, thì tôi tưởng tượng đấy là ước muốn khát vọng tự do và dân chủ, nhất định là qua các bản tuyết dày là chế độ đàn áp, nó sẽ mọc lên mặt trời.

"Rất đẹp, những hoa trắng muốt, cho nên tôi lấy tít đó là Hoa Xuyên Tuyết, bán sách rất là chạy."

Về một tác phẩm khác cũng được nhiều người biết đến của ông, cuốn 'Mặt Thật', nhà báo Bùi Tín nói tiếp với BBC:

"Cuốn sách thứ hai bằng tiếng Việt là cuốn 'Mặt Thật', tôi vạch rõ thêm tất cả những cái giả dối của Đảng một cách chân thành với tinh thần phê bình của một người Đảng viên cũ đã từng sống dưới chế độ 24 năm.

"Cuốn sách đó cũng hết nhẵn rồi, còn về sách tiếng nước ngoài, tôi có viết cuốn này đáng kể nhất là cuốn 'From Enermy to Friend' (Từ Thù Đến Bạn), nói về cuộc đời tôi và nói về cuộc đấu tranh dân chủ, một cuốn nữa cũng bằng tiếng Anh là cuốn kỷ niệm thời kỳ còn trẻ và ở trong quân đội 'Following Ho Chi Minh' (Đi theo Hồ Chí Minh), London xuất bản.

"Còn tiếng Pháp, thì tiếng sách chính là 'Vietnam - Face Cachée du Régime' (Việt Nam - Bộ mặt Che dấu của Chế độ), trong này có rất nhiều ảnh tư liệu...", nhà báo Bùi Tín nói với BBC Tiếng Việt hôm 02/2/2018 từ Paris.

Ai có thể phủ nhận?

Từ Paris, một số nguồn tin cho BBC Tiếng Việt biết bạn bè, đồng nghiệp và cộng đồng người Việt Nam tại Pháp cũng như ở nhiều nơi khác tại hải ngoại, đang chờ đợi ngày giờ chính thức, địa điểm tổ chức tang lễ của cố nhà báo và nhà bất đồng chính kiến.

Nhà báo Bùi Tín nói về các tướng Việt Nam

Cựu Đại tá Bùi Tín nhắc lại vụ biến động Quỳnh Lưu 1956

Trong lúc đó, mạng xã hội và các nguồn tiếp tục xuất hiện các chia sẻ, cảm tưởng, chia buồn sau cái chết của nhà báo Bùi Tín. Từ thủ đô nước Pháp, nhà báo, blogger Từ Thức viết cho BBC Tiếng Việt:

"Dù đồng thuận hay bất đồng ý kiến về ít hay nhiều điểm với nhà báo Bùi Tín, không ai có thể phủ nhận điều này: Ông đã đóng góp rất nhiều cho việc lật mặt nạ chế độ, tố cáo tội ác của cộng sản đối với dân tộc. Trong suốt thới gian sống ở hải ngoại, ông đã không ngừng hoạt động, viết sách báo lên án tập đoàn cầm quyền, tố cáo độc tài, đòi tự do, dân chủ.

"Ngưòi ta có thể đồng thuận hay không đồng ý với ông trên ít hay nhiều phương diện, không ai có thể phủ nhận sự đóng góp hữu hiệu, đáng kể của ông. Tiếng nói của ông hữu hiệu bởi vì được nghe. Được nghe bởi vì cất lên từ trong lòng chế độ.

"Andreï Sakharov là một thí dụ điển hình cho thấy không gì làm lung lay chế độ bằng chính tiếng nói phản kháng của những người đã từng là sản phẩm, hay hơn nữa, là thành phần ưu tú của chế độ. Không ai hiểu chế độ hơn họ. Không ai biết rõ khuyết điểm, chỗ yếu của chế độ hơn họ. Tiếng nói của họ vang xa hơn, được tin hơn, nhất là tại quốc nội.

"Phủ nhận điều đó, từ chối sự đóng góp cần thiết, quý báu đó, với lý do trước kia họ đã đứng trong hàng ngũ cộng sản, là tự trói tay mình, không muốn phong trào dân chủ lên cao hơn, trải rộng hơn.

"Công cuộc xây dựng lại đất nước cần bàn tay của mọi người, đến từ những phương tròi khác biệt. Chỉ cần một mẫu số chung: chối bỏ độc tài để dành quyền sống cho dân tộc. Trong tinh thần đó, không ai có thể phủ nhận những viên gạch lót đường cho nền móng dân chủ còn phôi thai ở Việt Nam của nhà báo Bùi Tín.

"Sự ra đi của ông là một mất mát lớn cho những người muốn khai tử chế độ độc tài trên quê hương, trong một giai đoạn đen tối nhất của đất nước."

Từ London, Anh quốc, nhà báo Đỗ Văn, cựu Biên tập viên BBC Việt ngữ viết:

"Nói cho cùng, cuộc đời của cựu Đại Tá Bùi Tín nếu như một số người mà hơn hai chục năm qua khi phán xét về ông vẫn thường gọi là "hiện tượng Bùi Tín" kể cũng không quá đáng. Thực hư, thiết tưởng hành vi của ông tối thiểu, theo thiển ý, cũng là với chủ ý của ông, đó là làm thức tỉnh tới lương tri của những người cộng sản tại Việt Nam.

"Bên ngoài Việt Nam, ông có danh xưng là Nhà báo Bùi Tín. Theo tôi, danh vị này không đúng vì những bài viết của ông vẫn dưới ngòi bút với quan niệm nhằm sách động lương tri về mặt chính tri.

"Tôi được biết ông hơn ba chục năm qua, kể từ lần đầu tiếp xúc để phỏng vấn khi ông còn là một người cộng sản trung kiên cho tới sau này sống ở hải ngoại, ông lớn tiếng tỏ ra bất phục chế độ tại Hà nội, tôi thấy ông là một nhân vật trí thức, hiểu biết nhiều và có lẽ cũng miệt mài khắc khoải quá nhiều về vận mệnh của dân tộc."

'Chỉ tiếc một điều'

Còn từ Thụy Sỹ, cựu Lãnh sự Việt Nam tại Geneve, nguyên Phó Vụ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam, ông Đặng Xương Hùng, người cũng là một nhà bất đồng và tị nạn chính trị, chia sẻ với BBC Việt ngữ từ Thụy Sỹ:

Nhà báo Bùi TínBản quyền hình ảnhBBC NEWS TIẾNG VIỆT
Image captionNhà báo Bùi Tín (trái) chia sẻ với BBC, nhìn lại cuộc đời và những đóng góp của ông trong cuộc phỏng vấn vào tháng 2/2018.

"Với tôi bác Bùi Tín là một tấm gương. Tấm gương dũng cảm kiên định với niềm tin của mình. Tôi đã chọn cách mà bác đã làm để thể hiện chính kiến của tôi. Niềm tin của bác nhất định sẽ thành hiện thực. Chúc bác yên nghỉ ngàn thu.

"Hành động phản kháng của bác Bùi Tín năm 1990, nằm trong bối cảnh: hệ thống xã hội chủ nghĩa đang bế tắc, chủ thuyết Mác Lê Nin bộc lộ là chủ nghĩa hoang tưởng, Việt Nam đổi mới nhưng nửa chừng.

"Đã xuất hiện những nhân vật kêu gọi cho sự đổi mới chính trị như Trần Xuân Bách, Trần Quang Cơ. Tuy nhiên, thái độ của những nhà lãnh đạo VN lúc bấy giờ là đàn áp và thẳng tay trừng trị những nhà đòi nới lõng dân chủ, kiên quyết giữ chủ thuyết Mác Lê Nin. Chính vì thế để chọn cách thể hiện chính kiến của mình, nhà báo Bùi Tín đã chọn cho mình cách xin tị nạn chính trị tại Pháp.

"Báo chính chính thống của đảng lúc đó đã đối phó khá mạnh. Quy cho nhà báo Bùi Tín là tên phản bội. Một mặt, định hướng dư luận về sự kiện, mặt khác, cũng lo ngại một sự lây lan tư tưởng trong nội bộ.'

Trả lời BBC thêm về phản ứng bên trong nội bộ của Việt Nam, trong đó có ngành Ngoại giao Việt Nam, từ lúc biết tin nhà báo Bùi Tín 'tị nạn chính trị' ở Pháp hồi tháng 9/1990, ông Đặng Xương Hùng nói tiếp:

"Những khó khăn về kính tế, quân sự lúc bấy giờ cũng ảnh hưởng không nhỏ đến suy nghĩ của phần đông quan chức nhà nước. Bộ Ngoại giao bên ngoài vẫn phải tuân thủ theo tiếng nói chính thống, nhưng bản thân tôi nghe trong nội bộ, hầu như không có ai nói «hỗn» về bác Bùi Tín. Trong lòng, họ còn nghĩ đây lại thêm một tiếng chuông, mong cho lãnh đạo cao cấp cảnh tỉnh.

"Theo tôi, đóng góp lớn nhất của nhà báo Bùi Tín là một quan chức cấp cao trong hệ thống đã thể hiện chính kiến, chống lại đường lối lãnh đạo sai lầm của đảng cộng sản Việt Nam, là người đi đầu trong việc chỉ ra rằng đảng cộng sản VN đã phản bội là dân tộc VN. Chỉ tiếc là thời điểm nhà báo mạng xã hội chưa mạnh, sự lan truyền của nó còn bị hạn chế, hơn nữa phía chính quyền ra sức bưng bít và lấp liếm giảm nhẹ tầm lây lan của nó."

"Chỉ tiếc một điều là bác Bùi Tín đã không được hưởng những thành quả đóng góp của mình!"

'Trải vinh quang, cay đắng'

Từ Warsaw, thủ đô Ba Lan, nhà báo Mạc Việt Hồng, Chủ biên báo mạng Đàn Chim Việt o­nline, chia sẻ trên trang FB cá nhân một status mà bà đồng ý để BBC Tiếng Việt sử dụng và giới thiệu, bà viết:

"Bác Bùi Tín đã ra đi đêm qua tại Paris sau 3 tuần nằm viện. Bác là nhà báo viết nhiều, viết nhanh và viết khỏe nhất mà mình biết. Bài báo cuối cùng của bác được gửi ra từ bệnh viện hôm 27/7/2018. Bác viết tay rồi được một thân hữu chép lại và gửi tới cho một số cơ quan truyền thông hải ngoại.

Nhà báo Bùi TínBản quyền hình ảnhTƯ LIỆU VIỆT NAM/BÙI TÍN
Image captionNhà báo Bùi Tín (hàng đầu, đội mũ nồi, thứ hai từ phải sang) trong một sự kiện báo chí truyền thông khi còn ở Việt Nam.

"Ở tuổi 80 rồi 90, nhưng bác nắm bắt tình hình rất nhanh, nhận định sắc bén mọi vấn đề, rất minh mẫn. Từng vài lần dự những cuộc họp hay hội nghị có bác, thấy bác ngồi, gật gù, lim dim, tưởng như rất lơ đãng, nhưng vẫn theo dõi mọi diễn biến, mọi câu nói và bật lại ngay lập tức khi cần.

"Cuộc đời của bác trải dài gần một thế kỉ với vinh quang, cay đắng, với lý tưởng cộng sản cao đẹp rồi chán ghét và từ bỏ lý tưởng đó, với khát vọng dân chủ chưa bao giờ đạt được; giống như số phận của dân tộc Việt Nam, giống như khát vọng của rất nhiều người khác, dù thầm kín hay công khai thể hiện nó.

"Bác đã sống một cuộc đời trọn vẹn, hết mình. Viết hết mình, sống hết mình. Những gì dang dở rồi cũng có những người khác thực hiện nó. Ước mơ của bác là ước mơ của nhiều người. Lịch sử phát triển của loài người cho thấy, không gì là không thể. Bác hãy yên giấc ngàn thu. Vĩnh biệt bác."

Từ Gò Công, Tiền Giang, nhà báo tự do, blogger Ngô Nhật Đăng, người có tuổi thơ ở đường Lý Nam Đế, được mệnh danh là 'phố sỹ quan' tại Hà Nội trước kia, chia sẻ với BBC về nhà báo Bùi Tín:

"Năm 1990, tin nhà báo Bùi Tín xin tị nạn chính trị tại Paris làm Hà Nội xôn xao. Tôi hỏi bố tôi [nhà thơ Xuân Sách]: "Sao bác Tín với vị trí như thế mà lại bỏ đi hả bố?" Bố tôi chỉ nói: "Bác ấy là con cụ Bùi Bằng Đoàn."

"À ra vậy, tôi có thân với một kỹ sư là cháu ngoại cụ Bùi, gọi bác Tín là cậu ruột, biết cụ là một quan Thượng thư theo Việt Minh kháng chiến và cũng biết cụ được ông Hồ Chí Minh rất tôn trọng, luôn gọi là "Bùi công", nhưng cũng chính ông Hồ là người mở màn phát súng đấu tố cụ Bùi trong Hội nghị chỉnh huấn ở Việt Bắc.

"Hồi những năm 68, 69 khi Mỹ ngừng ném bom miền Bắc bọn nhóc chúng tôi được về Hà Nội từ nơi sơ tán. Những ngày nghỉ hè bọn tôi quậy phá lắm, nào bắn sấu, trộm nhãn, nhảy vào bể nước tắm vv…"địa bàn" là mấy cơ quan ở đầu phố Lý Nam Đế và Phan Đình Phùng nơi có tòa sọan báo Quân đội nhân dân mà bác Tín làm việc.

Nhà báo Bùi TínBản quyền hình ảnhTƯ LIỆU VIỆT NAM/BÙI TÍN
Image captionNhà báo Bùi Tín (hàng đầu, đầu tiên từ trái sang) khi còn ở Việt Nam.

"Mấy chú mấy bác thì kệ, "bọn trẻ nghịch ngợm ấy mà", chúng tôi chỉ sợ hai người là bác Chính Hữu và bác Bùi Tín. Bác Chính Hữu mà bắt gặp là ăn bạt tai ngay, còn với bác Bùi Tín thì phải chạy thật nhanh không thì ăn roi tre của anh bộ đội đi cùng mỗi lần bác sang Lý Nam Đế hỏi cung tù binh Mỹ."

'Làm nhiệm vụ hỏi cung'

Và nhà báo tự dô Ngô Nhật Đăng kể tiếp:

"Ngày ấy, có một số phi công Mỹ quan trọng không nhốt ở Hỏa Lò mà nhốt trong dãy xà-lim từ thời Pháp (để giam binh lính vô kỷ luật) phía sau phố Lý Nam Đế, trong đó có ông John McCain.

"Bác Tín làm nhiệm vụ hỏi cung, bọn tôi thường rủ nhau rình sau cửa sổ. Có lần bị bác chỉ mặt "Con bố Sách phải không? Liệu hồn cấm đi kể lung tung nghe chưa?" Ấn tượng của tôi về bác chỉ là một ông trung tá, luôn đeo cái xà-cột dài quá gối và bộ mặt lạnh lùng.

"Sau này được đọc "Hoa xuyên tuyết", "Mặt thật" của ông tôi mới ngộ ra, như một lần tôi được nghe lỏm mấy chú bác nói với nhau : "Phải cố bảo toàn mạng sống, tìm cơ hội nói ra những sự thật cho nhân dân được biết.

"Nghe tin ông mất thấy ngậm ngùi, nhớ lá thư mấy năm trước ông gửi : "Cố lên cháu nhé!," nhà báo Ngô Nhật Đăng viết qua bút đàm với BBC.

Còn từ Leeds, Anh quốc, cựu đạo diễn truyền hình, nhà báo tự do, blogger Song Chi cũng chia sẻ trong dịp này:

"Tôi, một người miền Nam sinh sau đẻ muộn, may mắn biết nhà báo Bùi Tín không chỉ qua những bài báo thời sự chính trị sắc sảo, mà đã có dịp gặp ông dăm lần, khi thì tại nhà ông ở Paris, lúc tại một cuộc họp mặt dân chủ ở Đức… Cứ định sẽ lại qua Paris thăm ông và nhiều người quen khác, nhưng không kịp nữa rồi...

"Nhà báo Bùi Tín không chỉ là một nhân chứng mà còn là một "người trong cuộc", trực tiếp tham gia vào cuộc chiến đấu chống Mỹ với tư cách người của "bên thắng trận". Ông đã chiến đấu trên hai mặt trận: cầm súng như một người lính và viết lách như một nhà báo của Quân đội Nhân dân Việt Nam, hơn thế, là một phóng viên chiến trường, và sau này lại sử dụng ngòi bút để tố cáo chế độ cộng sản.

"Là một trong những người nhận ra bản chất của chế độ này khá sớm, ông xin tỵ nạn chính trị tại Pháp từ năm 1990 và kể từ đó trở thành một tiếng nói bất đồng chính kiến mạnh mẽ, tố cáo chế độ bao nhiêu năm nay."

'Tôi tin ông sẽ vui'

Nhà báo Bùi TínBản quyền hình ảnhVÕ THỊ TƯỜNG VI
Image captionÔng Bùi Tín lúc tham gia một cuộc Họp mặt Dân chủ ở Stuggart Đức hồi cuối tháng 6/2018

Và cựu đạo diễn truyền hình viết thêm:

"Những bài báo và những cuộc nói chuyện của ông nơi này nơi kia giúp cho nhiều người, nhất là giới trẻ, hiểu được sự thật khác với "cái gọi là sự thật" do nhà cầm quyền tuyên truyền về chế độ, về cuộc chiến tranh VN, về những nội tình bên trong hay một số nhân vật của đảng cộng sản cũng như con đường tương lai đúng đắn mà dân tộc này cần phải đi: con đường tự do, dân chủ.

"Ông viết lách không mệt mỏi, 80 rồi 90 tuổi nhưng đầu óc vẫn minh mẫn, tháng nào cũng có vài bài trên blog VOA…

"Hơn những bài viết, cuộc đời của ông là một minh chứng thuyết phục được bao nhiêu người về một con người đã vì tin tưởng vào lý tưởng của đảng cộng sản mà đi theo và đã nhận ra sai lầm như thế nào.

"Nhưng trong đời thường suốt bao nhiêu năm ông vẫn phải "lãnh đạn" của cả hai phía: sự tấn công, mạ lỵ từ phía nhà cầm quyền Việt Nam vì đối với họ, ông là "một kẻ phản bội", và từ phía những người chống cộng cực đoan không chịu bỏ qua việc ông từng là Đại tá Việt Cộng, từng góp phần vào cái "chiến thắng" của đảng cộng sản.

"Số phận của ông phản ánh bi kịch của khá nhiều người Việt Nam khi nhận ra cái lý tưởng, mục tiêu chiến đấu, con đường… mà mình đã đi là sai lầm, mình đã góp phần tạo nên chế độ... này, nhưng đồng thời cuộc đời đó cũng tạo nên niềm cảm hứng cho nhiều người đứng trong hàng ngũ của đảng cộng sản Việt Nam khi nghĩ đến chuyện dũng cảm từ bỏ mọi thứ để quay về với nhân dân…

"Cả một đời mình nhà báo Bùi Tín đã làm việc không mệt mỏi và trăn trở, đau đáu cùng vận mệnh đất nước, dân tộc.

"Bây giờ thì ông đã nằm xuống và cũng không kịp nhìn thấy ngày chế độ cộng sản được cho là đầy 'tham nhũng, thối nát', phản bội lý tưởng 'phục vụ nhân dân' của chính họ, sụp đổ.

"Nhưng niềm an ủi là ngày càng có nhiều người, thuộc mọi lứa tuổi, sinh ra ở Miền Nam hay Miền Bắc, trong hay ngoài nước, thành phần xuất thân khác nhau, nhưng đã nhận ra bản chất của đảng và nhà nước cộng sản, tiếp nối ông, dùng ngòi bút để tố cáo chế độ và thức tỉnh nhân dân.

"Tôi tin rằng nhà báo Bùi Tín rất vui về điều đó. Xin thành kính phân ưu cùng gia đình ông và xin cầu nguyện cho linh hồn ông được siêu thoát," cựu đạo diễn Song Chi chia sẻ với BBC.

'Chúng tôi sẽ nhớ mãi về 'Thằng Hèn Vĩ Đại'

Nhạc sỹ Tô HảiBản quyền hình ảnhFACEBOOK
Image captionNhạc sỹ Tô Hải của nhạc phẩm 'Nụ cười Sơn cước' được biết đến nhiều sau tác phẩm phản tỉnh của ông 'Hồi ký một thằng hèn'

Tin cho hay, nhạc sỹ lão thành Tô Hải, nhà bất đồng chính kiến được biết đến nhiều quá cuốn sách 'Hồi ký của một thằng hèn' qua đời tại Sài Gòn hôm 11/8/2018 sau một thời gian dài lâm bệnh, hưởng thọ 91 tuổi.

Nhạc sỹ Tô Hải tên đầy đủ là Tô Đình Hải, sinh năm 1927, trước đó từng được biết đến là một nhạc sỹ đa phong cách, có nhiều sáng tác thuộc nhiều thể loại nhạc từ lãng mạn, tới nhạc giao hưởng, nhạc phim, nhạc k v.v..., nhưng nổi bật một thời là thể loại 'nhạc đỏ, nhạc cách mạng'.

Ông đã gây chú ý khi bắt đầu viết hồi ký và sau đó là viết blog liên tục trên dưới hai chục năm trở lại đây, mà tác phẩm được nhiều người biết đến nhất là cuốn 'Hồi ký của một thằng hèn', trong đó, ông bộc lộ thái độ được cho là phản tỉnh, chỉ trích chính 'lựa chọn sai đường' của bản thân, nhận mình là một 'thằng hèn', 'một kẻ cơ hội', ca ngợi 'đảng và chế độ' để sống sót.

Nhạc sĩ Tô Hải 'bị từ chối chữa trị'?

Từ Texas, Hoa Kỳ, gửi cho BBC Tiếng Việt những dòng cảm tưởng vĩnh biệt nhạc sĩ Tô Hải, gọi nhà bất đồng chính kiến vừa ra đi là 'con người trung trực', nhà thơ Hoàng Hưng viết:

"Tôi có quen biết nhạc sĩ Tô Hải và theo dõi các bước đường sáng tác âm nhạc cũng như chuyển biến tư tưởng của ông. Ông là một nhân vật khá tiểu biểu cho những trí thức, văn nghệ sĩ trong giới "tiểu tư sản thành thị" có lòng yêu nước, trung thực và tự trọng trong lịch sử VN hiện đại.

"Do yêu nước mà hăm hở đi theo Việt Minh, vì chỉ biết Việt Minh đánh Tây giành độc lập, rồi tiếp tục hăng hái phục vụ công cuộc "đấu tranh giải phóng miền Nam" cũng vì bị bưng bít thông tin, cho miền Bắc là chính nghĩa vì độc lập thống nhất quốc gia.

"Các ca khúc của ông, từ một "Nụ cười sơn cước" lãng mạn trước 1945 đến những bài kháng chiến vui tếu "trường lục quân đang cần lính đanh Tây", "nhà sư giết giặc"… và đỉnh cao là "Tiếng hát người chiến sĩ biên phòng", thể hiện bước chuyển lớn từ anh chàng "tạch tạch xè" mơ màng mây gió qua người chiến sĩ "lạc quan cách mạng" vô tư lự.

"Cả đến sau Đổi mới những năm 1980, 1990, mặc dù bản thân là một nhạc sĩ hiếm hoi thông thạo ngoại ngữ, biết nhiều thông tin thế giới, ông vẫn viết hàng loạt bài chê trách nền âm nhạc thị trường thoát khỏi truyền thống "yêu nước, cách mạng".

Nhạc sỹ Tô HảiBản quyền hình ảnhDAN LAM BAO
Image captionCố Nhạc sỹ Tô Hải là một trong các bloggers cao niên bậc nhất ở Việt Nam khi ông hoạt động viết blog trên mạng xã hội nhiều năm trước

'Bước chuyển đột ngột'

Gọi những chuyển biến về tư tưởng của nhạc sỹ Tô Hải là 'bước chuyển đột ngột', nhà thơ Hoàng Hưng, thành viên sáng lập Ban vận động thành lập Văn đoàn độc lập Việt Nam và thành viên sáng lập Tạp chí văn nghệ mạng Văn Việt, viết tiếp qua bút đàm gửi BBC Tiếng Việt cùng ngày

Hé lộ chuyện gia đình ít người biết của nhạc sĩ Tô Hải

Về 'Hồi ký của một thằng hèn'

"Nhưng đến cuối đời, trước thực tế đất nước và nhờ Internet, ông đã có bước chuyển đột ngột về tư tưởng. Nó đã âm thầm trong nhiều năm, và bùng ra công khai khi ông từ bỏ đảng cộng sản và công bố cuốn "Hồi ký của một thằng hèn" mà ông chủ động gửi in ở Mỹ năm 2007. Đó là những hành động thật dũng cảm vào thời điểm ấy.

"Ông đã mở con đường công khai từ bỏ đảng cho nhiều người, mở đường công bố bản thảo ở nước ngoài cho nhiều cây bút "phản tỉnh", như Trần Đĩnh, Lê Phú Khải… Và từ đó, cái tên "nhát sĩ" Tô Hải đã nổi bật trên không gian mạng với hàng loạt bài viết sắc bén, có lửa, có thép, tố cáo, phê phán, phản biện rất kịp thời và hấp dẫn bởi lối viết có kiến thức, có tâm huyết, có trải nghiệm bản thân.

"Cũng không ít người theo Cộng sản rồi từ bỏ, nhưng Tô Hải ở trong số ít người không bị "phía bên kia" moi móc chê trách quá khứ. Một lý do là ở thái độ quyết liệt, rõ ràng, tự nhận sai lầm một cách dứt khoát, không biện bạch.

"Thái độ mà ông minh bạch ngay trong lời tựa cuốn hồi ký: "Tôi cũng mong sao mỗi người trong các văn nghệ sĩ sắp giã từ cõi đời nhầy nhụa này hãy để lại một "bản di chúc" nói lên Sự Thật, dù chỉ là 1/1000 Sự Thật, để tạ tội với đồng bào, về những gì mình đã vì miếng cơm manh áo, vì yếu hèn mà phải cúi đầu làm thân trâu ngựa".

"Dũng cảm với chính mình là khó nhất, và cần có trước tiên để có thể dũng cảm đấu tranh với bất công, sai trái trong đời!

"Trường hợp Tô Hải khiến tôi vững tin và hy vọng: ngày càng nhiều người trong hàng ngũ Cộng sản Việt Nam "giác ngộ" sự thật, dũng cảm với chính mình để dũng cảm tham gia chuyển hoá đất nước, xã hội theo con đường văn minh tiến bộ.

Nhạc sỹ Tô HảiBản quyền hình ảnhFACEBOOK
Image captionNhạc sỹ Tô Hải thời khoác áo 'bộ đội' ở miền Bắc.

"Kính trọng nhạc sĩ Tô Hải. Vĩnh biệt ông. Tin là ông đã nhắm mắt an lành như một con người trung trực, không "ăn gian" cuộc đời!"

'Vận nước, không ngồi yên'

Từ Sài Gòn, trong một bài viết gửi cho BBC Tiếng Việt, nhà văn Lê Phú Khải, chia sẻ về nhạc sỹ Tô Hải:

Nhà báo, nhà bất đồng chính kiến Bùi Tín qua đời

"Công bằng mà nói, với những huân chương mà ông đã được nhận, với giải thưởng về Văn học nghệ thuật đợt 1, ông có thể ngồi rung đùi mà nhận bổng lộc, đến các hộị nghị, kỷ niệm này nọ mà ngồi ghế danh dự trong làng nhạc sỹ Việt nam mà nhận bao thư. Và … ngậm miệng ăn tiền dài dài … như các nghệ sỹ lão thành khác!

"Nhưng vận nước không để ông ngồi yên. Ông nghĩ đến con cháu, nghĩ đến thế hệ mai sau sẽ sống ra sao nếu Trung Quốc 'gặm dần' đất nước mà ông bà đã tốn bao nhiêu xương máu để gìn giữ nó đến hôm nay.

"Ông tâm sự: Từ ngày tôi viết blog, mấy thằng nhạc sỹ xưa kia nó vô Sài Gòn là nhào đến nhà tôi… Vậy mà khi thấy tôi viết trên mạng, nó lỉnh, nó sợ liên lụy, giới nhà văn của ông còn đỡ chứ giới nhạc cùng thời với tôi chúng nó hèn quá! Tôi an ủi ông: Những kẻ ngậm miệng ăn tiền ấy có gì đáng nói, bù lại, hiện anh có hàng vạn bạn đọc trên thế giới, đó chẳng phải là đáng vui hay sao?

"Là người bất đồng chính kiến nên công an đã đến "hỏi thăm" cái xe bán bánh mỳ của vợ ông ở đầu phố, công an và chính quyền phường đã đến tận nhà "khuyên giải" ông không viết blog nữa!

"Viết đến đây tôi bỗng nhớ đến năm 1991, tại hội trường Matxcơva, tôi đứng giữa những người già, rất già, râu tóc bạc phơ đang cầm biểu ngữ đứng biểu tình trong tuyết giá…

"Một người Việt Nam nói với tôi lúc đó: Những người già như thế này đi biểu tình không phải như sinh viên Nam Triều Tiên, Singapore đi biểu tình đòi hỏi một cái gì cụ thể cho ngày hôm sau đâu. Mà họ vì trách nhiệm của lương tâm, vì một tương lai, vì một cái gì cao cả hơn đối với đất nước.

"Những gì mà nhạc sỹ Tô Hải đã và đang làm chính vì "những điều cao cả hơn đối với đất nước" Việt Nam yêu quý của ông.

"Hôm nay, người nhạc sỹ đã viết hợp xướng giao hưởng "Tiếng hát người chiến sỹ biên thùy"… đã ra đi.

"Ông có thể ngậm cười nơi chín suối vì cái ngày 16/12/2007 ở tuổi 80, ông đã chống ba-toong đi biểu tình chống Trung Quốc xâm lược biển đảo Việt Nam, thì hôm nay ở tuổi 91, ông có thể yên lòng vì hàng chục nghìn đồng bào đã xuống đường theo gót ông năm xưa trên khắp miền đất nước, hô vang những khẩu hiệu yêu nước…"

Nhạc sỹ Tô HảiBản quyền hình ảnhTƯ LIỆU NHẠC SỸ TÔ HẢI
Image captionNhạc sỹ Tô Hải bên bản nhạc và cây dương cầm

"Quê hương yêu dấu bao người chờ mong" trong bài " Tiếng hát người chiến sỹ biên thùy" của ông vẫn còn đó… để tiển ông về nơi an nghỉ," nhà báo Lê Phú Khải, tác giả của cuốn hồi ký 'Lời Ai Điếu' viết.

'Bi kịch lớn nhất'

Từ Paris, nhà báo tự do, cựu đạo diễn truyền hình Trần Tiến Đức viết cho BBC:

"Thời kháng chiến 9 năm, nay người ta còn gọi là Chiến tranh Đông dương lần thứ nhất, trong rừng Việt Bắc, tôi thường được nghe những ca khúc trữ tình rất hay như Suối Mơ, Thiên Thai, Trương Chi, Buồn tàn thu, Đêm đông, Tiếng hát quay tơ, Anh đến thăm em một chiều mưa; và cả bài Nụ cười Sơn cước của nhạc sỹ Tô Hải.

"Sau này ông còn là tác giả của Tổ khúc "Tiếng hát người chiến sĩ biên thuỳ" - một tác phẩm đồ sộ của nền âm nhạc Việt nam, đánh dấu một bước trưởng thành trong sự nghiệp sáng tác của nhạc sỹ Tô Hải.

"Rất tiếc là sau này tôi không được nghe những sáng tác mới của ông. Mãi sau này qua cuốn "Nhật ký một thằng hèn" tôi mới được hiểu thêm về ông, về con người ông.

"Đúng là ông và nhiều văn nghệ sĩ cùng thời với ông phải chịu sống hèn để có thể tồn tại, phải viết những gì mình không nghĩ, phải nói những gì mình không tin. Tôi nghĩ rằng đó chính là bi kịch lớn nhất của họ.

"Nhưng khác với nhiều người, nhạc sĩ Tô Hải dám nhận mình là hèn, và viết lên những gì ông cho là hèn. Tôi nghĩ rằng phải dũng cảm như thế nào mới dám công khai nhận mình là hèn.

"Tôi thì nghĩ rằng cái thể chế này đã bắt ông và nhiều đồng nghiệp phải sống hèn. Nhưng với những gì ông đã làm thì nhạc sĩ Tô Hải đã chết như một người anh hùng, một người tử tế rất đáng kính trọng

"Từ Paris, xin thắp một nén nhang cầu mong cho ông được hưởng mọi niềm sung sướng ở cõi vĩnh hằng!," nhà báo Trần Tiến Đức chia sẻ.

Nhạc sỹ Tô HảiBản quyền hình ảnhFACEBOOK
Image captionBìa của tác phẩm được nhạc sỹ Tô Hải tự gửi đi Mỹ xuất bản năm 2007.

Từ Sài Gòn, nhà hoạt động xã hội dân sự, cựu tù nhân lương tâm Nguyễn Tiến Trung viết cho BBC:

"Tôi biết cụ Tô Hải ngay từ những ngày đầu tiên từ Pháp về Việt Nam vào năm 2007 qua sự giới thiệu của anh Nguyễn Văn Hải (tức blogger Điếu Cày). Rồi sau khi tôi ra tù vào ngày 12/4/2014, cụ Tô Hải cũng lại là một trong những người đầu tiên đến thăm tôi, dù lúc này cụ đã phải ngồi xe lăn.

"Thỉnh thoảng tôi lại đi qua chung cư Rạch Miễu thăm cụ và cô Lâm Ái. Cụ kể chuyện cho tôi rất nhiều về thời thanh niên theo đảng cộng sản của cụ. Tuy nhiên, điều ấn tượng nhất đối với tôi là cụ Tô Hải thực sự là một trí thức.

"Khi nhận ra sự thực về đảng cộng sản không phải là một đảng đấu tranh cho tự do của người dân Việt Nam mà đã biến chất thành một đảng toàn trị kìm hãm tự do, cụ đã quyết liệt phủ nhận quá khứ của mình, thậm chí tự gọi mình là "một thằng hèn".

'Người yêu nước chân chính'

Và Thạc sỹ Nguyễn Tiến Trung chia sẻ thêm về người nhạc sỹ lão thành vừa qua đời ở Sài Gòn:

"Tôi còn nhớ rõ cụ Tô Hải tuyên bố với tôi là những sáng tác của cụ để phục vụ cho sự tuyên truyền của đảng cộng sản nhằm 'lừa mị nhân dân' đều đáng vứt vào sọt rác. Những lần gặp cụ, dù sức yếu, nhưng tôi thấy cụ luôn cố gắng viết phê phán chế độ độc tài và ủng hộ dân chủ.

"Cụ cũng thúc giục tôi phải viết nhiều và hành động. Tôi thật sự kính trọng cụ. Cụ Tô Hải là một người yêu nước chân chính. Và tôi nghĩ đó là một điều tuyệt vời nhất mà cụ muốn nghe tôi nói về cụ. Xin vĩnh biệt cụ và cầu mong cụ yên nghỉ!"

Một nhà hoạt động xã hội dân sự khác cũng từng gặp mặt cố nhạc sỹ Tô Hải lúc sinh thời, kỹ sư Nguyễn Lân Thắng chia sẻ với BBC Tiếng Việt:

"Tôi gặp cụ Tô Hải lần đầu tiên vào đầu năm 2012. Đó là thời điểm khi tôi vừa mới trải qua cả một mùa hè biểu tình chống Trung Quốc rực lửa năm 2011 ở Hà Nội. Tuy chưa từng gặp nhau, nhưng tôi nhớ như in cuộc gặp ấy cụ đã ôm chầm lấy tôi như một đứa con đi xa trở về.

"Có chuyện đó là bởi vì tuy tôi là thế hệ trẻ, nhưng đã biết cụ rất lâu qua các bài viết trên Blog, Facebook... còn cụ thì biết đến tôi vì những tấm hình biểu tình nóng hổi tôi chụp hồi đó. Cụ Tô Hải trong mắt anh em đấu tranh trẻ ở Việt Nam là một tượng đài vĩ đại.

Việt NamBản quyền hình ảnhFB NGUYỄN LÂN THẮNG
Image captionKỹ sư Nguyễn Lân Thắng đến thăm nhạc sỹ lão thành Tô Hải tại Sài Gòn.

"Không chỉ là những bức hình, những đoạn phim ghi lại cảnh một ông già bé nhỏ kiên cường chống gậy đi biểu tình giữa đường phố, cụ Tô Hải đã đi vào lòng người trẻ chúng tôi bằng những bài viết sắc sảo lật mặt chế độ cộng sản trên trang blog của cụ, bằng cuốn "Hồi ký của một thằng hèn" chấn động dư luận một thời.

"Hôm nay, nhạc sỹ Tô Hải, người tự nhận là MỘT THẰNG HÈN đã ra đi rời bỏ thế gian, nhưng với tôi hình ảnh cụ sẽ còn sống mãi. Chính cụ là một trong những người đã trực tiếp tác động làm lớp trẻ chúng tôi sống thôi hèn, dám đứng lên xuống đường đòi hỏi những điều thuộc về dân tộc này.

"Xin vĩnh biệt cụ, MỘT THẰNG HÈN VĨ ĐẠI!"

Ngày 11/8/2018 chứng kiến sự ra đi của hai nhà bất đồng chính kiến của Việt Nam cùng hưởng thọ 91 tuổi, đó là nhạc sỹ Tô Hải ở trong nước và nhà báo Bùi Tín ở Pháp, từ Leeds, Anh Quốc, cựu đạo diễn truy hình, nhà báo tự do và blogger Song Chi chia sẻ cảm tưởng với BBC:

"Trong một ngày hai tin buồn: nhà báo Bùi Tín qua đời ở Paris và nhạc sĩ Tô Hải ra đi tại Việt Nam. Cả hai đều là những người sinh ra, lớn lên, trưởng thành trong lòng chế độ cộng sản, là người có công với chế độ, nhưng đều nhận ra bản chất thực sự của đảng và nhà nước cộng sản VN và cái chủ nghĩa, cái mô hình thể chế chính trị sai lầm này, nên đã thức tỉnh và trở thành những tiếng nói mạnh mẽ tố cáo chế độ."

'Người nhạc sỹ của dân'

Cựu đạo diễn truyền hình nhân dịp này nói thêm về tính tương đồng giữa hai nhà bất đồng chính kiến vừa qua đời:

"Nhờ mọi người chia sẻ trên facebook mà tôi mới biết cả hai ông cùng sinh năm 1927, cùng có nhiều điểm chung như đã nói ở trên và bây giờ, lại cùng ra đi một ngày.

"Không như với cố nhà báo Bùi Tín, tôi chưa có may mắn gặp được cố nhạc sĩ Tô Hải ngoài đời, nhưng vẫn thường xuyên theo dõi những tin tức, bài viết, cũng như đã đọc cuốn "Hồi ký của một thằng hèn" của ông.

"Cuốn hồi ký thu hút người đọc không phải ở khía cạnh văn chương, nhạc sĩ Tô Hải không phải là một nhà văn, nhưng ở giá trị của những hồi ức, những tâm tư, suy nghĩ của một con người nhận ra sự mông muội, ngây thơ, sai lầm của mình, rằng con đường mình đang đi và cùa hàng chục triệu người đang đi này là sai lầm, là phản tiến bộ, là tội ác.

Nhạc sỹ Tô HảiBản quyền hình ảnhFACEBOOK
Image captionBìa của tác phẩm được nhạc sỹ Tô Hải tự gửi đi Mỹ xuất bản năm 2007.

"Giữa những tháng năm mà đa phần giới làm báo, làm văn hóa văn nghệ còn chưa nhận ra sự thật hoặc sử dụng ngòi bút, cây cọ, tiếng hát…để bợ đỡ nhà cầm quyền, tiếp tục tuyên truyền dối trá, bóp méo sự thật để được đảng và nhà nước cộng sản tin dùng, được hưởng mọi bổng lộc (và cho đến tận bây giờ vẫn có những người như vậy) thì nhạc sĩ Tô Hải đã sớm thức tỉnh. "

"Sự nhạy cảm của một văn nghệ sĩ, nhạc sĩ càng khiến cho nỗi đau, sự day dứt trong lòng ông thêm nặng nề. Có thể cảm được nỗi đau đó qua từng trang viết trong cuốn "Hồi ký của một thằng hèn".

"Cũng có những người thuộc giới trí thức, văn nghệ sĩ cộng sản nhận ra và thức tỉnh, nhưng không phải ai cũng thức tỉnh một cách dứt khoát, quyết liệt và can đảm thừa nhận sự lầm lạc của mình như nhạc sĩ Tô Hải. Hay nhà báo Bùi Tín.

"Để rồi kể từ đó ông trở thành người nhạc sĩ của nhân dân, cùng xuống đường tham gia biểu tình chống Trung quốc với thanh niên, sinh viên, tuổi cao nhưng vẫn là một blogger "trẻ" từ trong tâm, hăng say viết và được bao nhiêu người trẻ tuổi yêu mến, ngược lại cũng nhận không ít phiền hà, sách nhiễu từ phía nhà cầm quyền.

"Cuộc đời vốn ngắn ngủi và mỗi chúng ta chỉ sống có một đời. Có những người khi sống hưởng mọi bổng lộc phú quý, quyền lực hay danh tiếng, thậm chí được tung hô như thánh sống. Có những "nhà báo", người làm nhạc… được xưng tụng, tác phẩm được nhà cầm quyền đưa vào sách giáo khoa tuyên truyền suốt bao nhiêu năm."

"Nhưng chẳng bao lâu khi họ chưa kịp nằm xuống thì những gì họ đã viết không ai còn nhớ tới, dư luận khinh ghét và một ngày nào đó khi lịch sử được viết lại một cách rõ ràng, minh bạch thì con người cũng như tác phẩm của họ sẽ bị đánh giá lại một cách công bằng. Không ai có thể rũ bỏ được những gì mình đã làm, đã viết, nhất là trong thời đại này.

'Đến hơi thở cuối cùng'

Và cựu đạo diễn Song Chi viết thêm: "Cố nhà báo Bùi Tín hay cố nhạc sĩ Tô Hải đã đã sống những cuộc đời không uổng phí khi dùng chính số phận của mình, và sử dụng vốn sống, kinh nghiệm, kiến thức, ngôn ngữ… để nói lên sự thật, tố cáo chế độ, góp phần thức tỉnh giới trẻ.

"Cho dù chưa kịp nhìn thấy ngày đất nước Việt Nam thực sự có dân chủ, nhân dân Việt Nam thực sự có tự do, nhưng tin rằng hai ông sẽ thanh thản ra đi. Việc của các ông đang và sẽ có những người khác nối tiếp," nhà báo, đạo diễn Song Chi viết.

Cũng hôm 11/8, từ Berlin, CHLB Đức, nhà văn, nhà báo Võ Thị Hảo chia sẻ với BBC Tiếng Việt trong một ngày chứng kiến sự ra đi của hai nhà bất đồng chính kiến, bà viết:

"Bùi Tín, Tô Hải, dù các ông sống hay chết ở đâu, dẫu có bị giày xéo thế nào thì, bằng sự thức tỉnh của họ, bằng lương tâm và trách nhiệm của họ đối với đồng bào Việt Nam mà họ đã làm, cố hết sức mình, vượt cả bệnh tật và tuổi tác, sẽ không một sự bôi nhọ nào xúc phạm đến họ được.

"Hai con người ấy, vì đã hành động theo lương tri, bằng những tác phẩm của họ, sẽ còn trường tồn với thời gian và càng ngày sẽ càng có nhiều người Việt Nam thương yêu và tạ ơn họ.

Nhạc sỹ Tô HảiBản quyền hình ảnhFACEBOOK
Image captionNhạc phẩm 'Nụ cười Sơn cước' là một trong những tác phẩm để đời của nhạc sỹ Tô Hải

"Con người rút ruột nhả những dòng tơ dâng cho đời ấy đã dùng cảm chiến đấu với nỗi sợ hãi và viết cho đến những năm tháng bệnh tật cuối đời, dù phải nằm trên giường mà viết và viết giữa những cơn đau.

"Đáng kính thay, con người đã dám thừa nhận cái hèn của mình và lên tiếng vì "Tôi đã hết hèn, Không thể chết trong im lặng, Cuộc đời tủi nhục của tên bồi bút, 5 năm đóng kịch và dối trá..."(Tên một số chương trong "Hồi ký một thằng Hèn- Tô Hải).

"Hôm nay, ngày lớn ngày chia phôi. Người Việt Nam yêu nước, yêu sự thật và công lý sẽ còn nhớ mãi đến nhà báo- nhà văn Bùi Tín và nhạc sĩ Tô Hải trong những giai điệu đẹp.

"Nỗi tiếc thương thật lớn. Nhưng giai điệu dịu dàng và ủi an. Vì họ đã đến cuộc đời này, đã sống hết thiên mệnh và đã chiến đấu cho sự thật đến hơi thở cuối cùng.

"Cỏ cây hoa lá, thương nhớ mãi người đi/và dâng sầu lên mi mắt người về.../Ai về sau dãy núi Kim Bôi, /nhắn rằng tim tôi chưa phai mờ...

"Người ơi, tôi đã rút tơ lòng/Dệt mấy cung yêu thương/Gửi lòng trong trắng/Của mấy bông hoa rừng/Đời đời không tàn với khúc nhạc lòng tôi," như những gì Tô Hải đã viết trong "Nụ cười sơn cước", ca khúc trữ tình tuyệt vời mà ông để lại cho muôn đời sau.

Viết cho người vừa ra đi lần cuối Tô Hải

Nguyễn Bá Chổi (Danlambao) - Khi hay tin nhạc sĩ Tô Hải qua đời, tôi đã muốn viết ngay sau đó một chút tâm tình như lời tiễn biệt ông, nhưng cứ loay hoay mãi không biết phải viết gì cho “xứng tầm”... Can Đảm của một người như ông. 

Hôm nay (18/8/2018) đã “tuần bảy” ông rồi, tôi không thể nấn ná thêm nữa, nên mới dám mạo muội những dòng này đến ông, rằng Tô Hải không phải là “một thằng hèn” như ông đã “tự phê”: một tên hèn “chân chính” hay “chính nghĩa” không bao giờ dám cho mình là hèn.

Để làm “một thằng hèn”, không dễ gì như ông “muốn” đâu, tác giả của “Nụ cười Sơn cước”! Muốn là một thằng hèn thực đúng nghĩa, ít ra ông cũng phải có cái “can đảm” của một ông đại tướng khi “lên voi”cầm quân cũng như lúc “xuống chó” cầm quần phụ nữ, luôn “hồ hởi phấn khởi”; đó là chưa kể cái “can đảm” chết đến nơi, nằm trên giường bệnh vẫn còn ham cái quân hàm... hố. 

Trong khi đó, cũng nằm trên giường bệnh, nhưng Nhạc Sĩ lại ôm computer viết bài chống phá tổ... bìm bịp. 

Nghĩ như thế, nên cuốn “Hồi ký của một Thằng Hèn” mà tôi may mắn hân hạnh được Nhà văn Trần Phong Vũ gửi cho, với lời ghi “Thay mặt tác giả và tủ sách Tiếng Quê Hương thân tặng...” cùng với chữ ký của nhà văn, ở trang 3, và sau khi đọc nơi trang 5: (Trích nguyên văn): 

“- Mùa Thu năm 1945, ngày tôi lên đường làm lính Vệ Quốc, Cha tôi đã cảnh cáo: “Đi theo cộng sản hả? Thất bại đừng có vác xác về, tao tống cổ ra đường đó!” Tôi đã thất bại và không có cơ hội quay về quỳ trước mặt Cha nữa. 

Xin kính dâng cuốn hồi ký này lên hương hồn Cha tôi như lời tạ tội về lỗi lầm đã phạm. 

TÔ HẢI” 

Tôi chỉ đọc đến đó rồi nâng niu gấp cuốn Hồi ký lại, đặt vào tủ sách cạnh bàn thờ nơi phòng khách. Cuốn sách vẫn nằm đó, đã xấp xỉ 10 năm, tôi vẫn chưa một lần “đụng đến”, trừ để lau sạch bụi bặm, thỉnh thoảng. 

Không đọc - đúng ra là chưa đọc, người viết bài này lấy lý do, một phần vì Tô Hải không phải là “một Thằng Hèn” như ông “tự thú”, một phần vì sợ phải đọc lại những “đắng cay” của ông, cũng chính là của cả dân tộc đã, đang và sẽ phải cam chịu trùng trùng điệp dưới “thời đại Hồ Chí Minh”. 

Viết cho người đã về bên kia thế giới như thế là “hơi bị” quá dài, nhất là với người như Nhạc sĩ Tô Hải mà kẻ hèn này, tuy “con nhà khô đạo”, tin rằng giờ này đã được Chúa nhân lành “dẫn đi trên đồng cỏ xanh rì, về bên ngàn suối mát”, vì ông đã biết “nẻo đường chính tôi theo, cây gậy Chúa dẫn đường...” 

Vô cùng thương tiếc Ông, nhạc sĩ Tô Hải! 

19.08.2018

danlambaovn.blogspot.com


Hé lộ chuyện gia đình ít người biết của nhạc sĩ Tô Hải

Câu chuyện về nhạc sĩ lão thành Tô Hải có diễn biến mới khi BBC được cho biết về một góc đau buồn trong quan hệ gia đình của ông.

Ảnh chụp nhạc sĩ Tô Hải ở nhà ngày 16/1Bản quyền hình ảnhTÔ HÀ
Image captionẢnh chụp nhạc sĩ Tô Hải ở nhà ngày 16/1

Một người con gái của vợ đầu của ông Tô Hải khẳng định với BBC bố bà "đã hết bệnh nên bệnh viện mới cho về", và bày tỏ lo ngại ông bị người vợ sau "khống chế".

Trước đó, người vợ hiện nay của nhạc sĩ Tô Hải, bà Lâm Thị Ái, nói với BBC rằng bà "hoang mang" khi bệnh viện cho chồng về và ám chỉ có sức ép của công an.

Nhưng hôm 18/1, trả lời BBC, bà Tô Hà, một trong ba người con của vợ đầu ông Tô Hải, nói bố bà đang hồi phục.

Sau khi được biết về phản ứng của bà Tô Hà, nhạc sĩ Tô Hải nói với BBC rằng bà Tô Hà là con gái nhưng xem bố như "kẻ thù".

Vào viện

Tô Hải từng là một nhạc sĩ cách mạng nổi tiếng ở miền Bắc Việt Nam. Nhưng những năm gần đây, sống ở TP. HCM, ông bày tỏ thái độ ly khai với Đảng Cộng sản.

Trong cuốn "Hồi ký của một thằng hèn", hoàn thành năm 2007, ông tự gọi mình là "một trong những tên bồi bút bất đắc dĩ đắc lực nhất".

Ông cũng duy trì trang blog với các bài viết mang tính phê phán về xã hội, chính trị Việt Nam.

Những ngày đầu năm 2017, nhạc sĩ Tô Hải nhập viện ở một bệnh viện tư ở TP Hồ Chí Minh, Hoàn Mỹ.

Hôm 14/1, ông được bệnh viện cho về, nhưng người vợ hiện nay của ông, bà Lâm Thị Ái, nói với BBC hôm 16/1 rằng chồng bà "chưa khỏe mà sao đã cho về".

Hôm 17/1, bà Tô Hà, người con của vợ đầu của ông Tô Hải, liên lạc với BBC, cho biết sau khi có bản tin đầu trên BBC, bà đã chất vấn bà Ái.

"Trưa hôm 16/1, tôi đến nhà thăm bố, thấy bố đã ngồi dậy được, còn nói tiếng Pháp làu làu - tôi chụp rất nhiều hình - và hỏi cô Ái tình hình có thật là công an gây sức ép để bệnh viện trả bố về không?"

"Cô ấy bảo thấy mấy cô hộ lý hỏi 'nhà chị có người làm bên công an hay sao mà lắm công an hỏi thăm thế?'"

"Tôi trả lời họ nói thế có gì ác ý đâu, mình không có bằng chứng thì sao lại phao tin như vậy, không nên làm ầm ĩ chuyện này lên. Mà nếu có việc đấy, tôi nói sẽ đến bệnh viện làm việc, hay đưa bố sang bệnh viện khác, thì cô ấy cản."

"Tôi yêu cầu xem hồ sơ bệnh án, cô ấy thoái thác, chỉ bảo bố bị viêm phổi. Nhưng thực tế, sau hai ngày cấp cứu, ông đã khỏe lại (chúng tôi đến đột xuất đang thấy ông chuẩn bị ăn trưa như trong hình). Nhưng sau đó trên mạng lại đưa tin ông nguy kịch, là không đúng, bình thường khi hết bệnh rồi thì bệnh viện cho về nhà để tĩnh dưỡng, tránh lây nhiễm tréo."

Nhạc sĩ Tô Hải có ba người con với vợ đầu, con trai cả sinh năm 1954, hai con gái là bà Tô Hà sinh năm 1956 và người con út 1958.

Theo lời kể của bà Tô Hà, từ tháng Năm 1975, khi nhạc sĩ Tô Hải vào Nam, ông "cắt đứt" quan hệ với gia đình, tuy chỉ chính thức ly dị mẹ bà năm 1998.

"Có những éo le nên tôi không muốn nói nhưng lần này tôi muốn lên tiếng rằng chúng tôi không hài lòng với cô Ái."

"Tôi cho rằng cô ấy nói dối rằng 'bệnh viện trả về dù nguy kịch'. Tôi muốn cải chính là bố tôi không nguy kịch, ông đang hồi sức."

"Tôi lo cho bố tôi, vì với thông tin của bà Ái, có thể các bệnh viện sẽ ngại không dám nhận bố tôi khi có chuyện, và bà ấy đã nói rằng sẽ không cho bố tôi đi viện nữa dù có bất cứ việc gì xảy ra."

Bà Tô Hà, hiện sống ở cả Việt Nam và Pháp, nói thông điệp bà muốn chuyển đến những người quan tâm nhạc sĩ Tô Hải là: "Việc ngày hôm nay là do ông suy dinh dưỡng, không được chăm sóc tốt, chứ không có bệnh."

Ảnh chụp nhạc sĩ Tô Hải ngày 7/1 trong bệnh viện Hoàn MỹBản quyền hình ảnhTÔ HÀ
Image captionẢnh chụp nhạc sĩ Tô Hải ngày 7/1 trong bệnh viện Hoàn Mỹ

"Nếu ai đó nghĩ đây là tranh chấp gia đình, đây không phải là vậy. Anh em chúng tôi đều là những người thành đạt, chúng tôi không có ý kiến gì về chuyện tài sản mà chỉ muốn nói sự thật và không muốn ai dùng ông để trục lợi về kinh tế hay chính trị," bà Tô Hà nói với BBC.

'Không bịa đặt'

Khi BBC liên lạc, bà Lâm Thị Ái vẫn khẳng định những gì bà nói trước đó "không hề bịa đặt".

"Lúc đầu, chồng tôi chưa bớt mà bệnh viện đã cho về. Chồng tôi cũng không muốn về, nhưng ông biết là bị buộc phải về nên mới bảo 'thôi về đi, anh hiểu rồi.'"

"Không hiểu sao cô Tô Hà rất thù hận tôi, nhưng tôi không thêm bớt điều gì, chỉ nói những gì tôi chứng kiến."

"Tôi không muốn nói những điều không hay về cô Hà, nhưng chỉ kể vài chi tiết để người bên ngoài gia đình nhận xét."

"Cô Hà một năm ghé thăm bố cô ấy không quá ba lần."

"Mới đây, khi ông Hải vào viện, cô ấy đưa được 5 triệu rồi đi mất."

"Tôi sống với ông Hải 30 năm rồi chứ không phải đợi đến khi ông già yếu mới đến để trục lợi như cáo buộc của cô Hà."

"Tôi không phủ nhận chuyện vợ chồng tôi bây giờ sống khó khăn. Hàng tháng phải nhờ bạn bè giúp thêm vì từ khi ông ấy bị chính quyền cho là phản động thì họ đã cắt hết các khoản tiền của ông ấy."

Bà Ái cũng chuyển máy cho BBC nói chuyện với nhạc sĩ Tô Hải, người tâm sự rằng sức khỏe của ông "không bằng hai tuần trước".

Kể lại chuyện vào bệnh viện Hoàn Mỹ, ông Tô Hải nói lúc mới vào, "họ nói bác phải chuyển sang phòng chăm sóc đặc biệt".

Qua điện thoại, ông nói từng tiếng đứt quãng với hơi thở nặng nhọc: "Chúng tôi đóng thêm tiền hôm ấy thì ngay hôm sau họ lại bảo cho về."

"Chính tôi thắc mắc. Vợ chồng tôi đã nghĩ tôi còn nằm đây đến hết Tết, nhưng họ lại bảo hết bệnh rồi, rằng tôi như ngọn đèn hết dầu, lúc nào cũng có thể tắt, nên về."

"Tôi phải về bằng xe cấp cứu. Vì thế những gì bà xã tôi nói với BBC là đúng 100%."

Giọng gay gắt, ông xác nhận bà Tô Hà là con gái của vợ đầu nhưng nói bà Tô Hà "căm thù gia đình tôi 30 năm rồi, từ khi tôi xây dựng gia đình mới".

"Nó bịa ra rất nhiều chuyện về gia đình tôi. Bây giờ nó giàu có, về đây kinh doanh nên dựa vào chính phủ này."

Ông nói: "Có lẽ bây giờ nó muốn lấy điểm để làm ăn thuận tiện, nên thấy chúng tôi phát biểu không có lợi cho nhà nước nên quay lại đánh vợ chồng tôi."

'Sững sờ và đau lòng'

Khi được cho biết về những lời của bố, bà Tô Hà nói bà "không ngờ bố lại bị khống chế như vậy", khẳng định ở đây chỉ để nói sự thật và không ngờ lại diễn biến quá xấu như vậy!

Bà trả lời bà không có hoạt động kinh doanh nào cả, và "không có gì phải lấy điểm với chính quyền".

"Chưa có bất cứ một ai nhân danh chính quyền hay công an, liên hệ với tôi bao giờ cả!"

"Chuyện giúp đỡ kinh tế từ ngày bố tôi còn ở Nha Trang thì tự bố tôi và cô Ái và gia đình tôi biết nhưng bây giờ không có biên nhận, thì muốn nói sao cũng được!"

"Hôm 16/1, bố tôi nói về nhà khoẻ ra nhiều! Như vậy là bệnh viện cho về là giải pháp đúng chứ không phải trong tình trạng nguy kịch."

Bà Tô Hà nói không muốn nói thêm về "chuyện buồn" của gia đình mà chỉ muốn làm rõ có phải bố của bà bị bệnh viện cho về sớm do áp lực của chính quyền hay không.

"Năm ngoái chính tôi tổ chức sinh nhật cho bố, và ông nói xin lỗi, các con hãy bỏ qua tất cả."

"Tôi rất sững sờ và đau lòng trước phát biểu của bố tôi chỉ vì tôi muốn nói sự thật nhưng tôi chưa bao giờ lại xem bố là kẻ thù tuy bố bỏ rơi chúng tôi từ ấu thơ."

"Chúng tôi vẫn tự nhủ, không có chỗ dựa nào về tinh thần lẫn vật chất, chúng tôi mới thành đạt được. Khi không lên thăm được bố tôi, tôi nhờ các bạn bè đến thăm."

"Từ hai hôm nay, cô Ái lu loa khắp nơi nhất là họ hàng bên Mỹ và dọa sẽ bỏ đi, vất bố tôi lại một mình nên chắc vì thế, bố tôi mớí có những lời phát biểu như vậy."

"Dù sao tôi cũng mừng vì ông đã khỏe, mới mắng con khỏe như vậy," bà Tô Hà phát biểu.

'Quê hương yêu dấu bao người chờ trông...'

tô hảiBản quyền hình ảnhOTHER
Image captionGiao hưởng và Hợp xướng "Cantata Tiếng hát người chiến sỹ biên thùy" của nhạc sỹ Tô Hải tại thính phòng Jacques Lancelot, Nhạc viện Rouen, Pháp, đêm 6/12/2014

Ý kiến nói nhạc sĩ Tô Hải "lẽ ra có thể ngồi rung đùi mà nhận bổng lộc nhưng vận nước không để ông ngồi yên".

Tô Hải sinh ngày 24/9/1927 tại Hà Nội, nguyên quán tại Tiền Hải, Thái Bình.

18 tuổi, như mọi thanh niên trí thức yêu nước khác, Tô Hải xung phong vào Vệ quốc đoàn theo tiếng gọi non sông lên đường cứu nước. ông tâm sự, lúc theo Việt Minh di cứu nước, bố ông là một công chức thời Pháp, có học, có đọc sách đã khuyên ông không nên theo cộng sản, nếu không nghe ông thì cứ đi, nhưng đừng có về nữa! Tô Hải lúc đó đang ở trong thời kỳ "thơ" trong chữ "ngây thơ" mà Nguyễn Khắc Viện đã viết. Chỉ đến cải cách ruộng đất sau đó hơn chục năm, thì thời kỳ "thơ" đã hết và chuyển sang thời kỳ "ngây" như ông Viện đã nhận ra ở cuối đời mình.

50 năm cùng 'Tiếng hát biên thùy'

Nhạc sĩ Tô Hải 'bị từ chối chữa trị'?

'Chúng tôi sẽ nhớ mãi về 'Thằng Hèn Vĩ Đại'

Nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông qua đời

Lúc đó Tô Hải nhận ra mình "ngây" thì đã muộn! Không có đường về nữa! Ông phải tiếp tục sống như một người cộng sản đích thực ( ông kết nạp đảng năm 1949 ), tức là phải dối trá để tồn tại. Chính vì thế mà ông đã viết cuốn hồi ký "Hồi ký của một thằng hèn" để xám hối! Nhà xuất bản Tiếng Quê Hương ở Virginia, Hoa Kỳ đã ấn hành năm 2009, chính tôi là người đã viết lời giới thiệu cho cuốn sách này.

Việc viết giới thiệu cho cuốn Hồi ký này là một chuyện rất khôi hài. Khi những người biên tập cuốn " Hồi ký của một thằng hèn " yêu cầu người viết giới thiệu nó, tốt nhất, là một người đang ở trong nước. nhạc sỹ Tô Hải, tác giả của "Nụ cười sơn cước", "Tiếng hát người chiến sỹ biên thùy" đã nhờ tôi viết. Lý do vì tôi là người đầu tiên và duy nhất đã đọc bản thảo nó ở trong nước. Số là tôi ra Nha Trang thăm Tô Hải, thấy ông dành toàn bộ thời gian cho cuốn sách. Và tôi đã đọc nó trong một xóm nhỏ ở thành phố biển Nha Trang.

Nhưng các vi biên tập cuốn sách này ở nước ngoài lại cho tôi là "công an của Việt cộng" nên không muốn lời giới thiệu sách đứng tên tôi. Tô Hải phải email sang nói rõ, tôi là nhà báo, không phải là công an. Các vị đó vẫn không tin, nói rằng, gia đình tôi có nhiều người làm công an nên "cài" tôi vào để… Cuối cùng thì lời giới thiệu là bài viết của tôi, do sự "cam kết" của Tô Hải. Hơn nữa, cũng chẳng ai ở trong nước đã đọc "Hồi ký của một thằng hèn" để mà viết, nếu những người in sách muốn người viết phải là một người ở trong nước! Điều đáng buồn từ sự việc này là, cả dân tộc ta nghi kỵ nhau, không ai tin ai nữa… " đấu tranh giai cấp" đã dẫn đến tình trạng đó!

Trên mạng xã hội ở Việt Nam hơn một thập kỷ qua, nhạc sỹ Tô Hải là một bloger lớn tuổi nhất, ông có cả một website "Tô Hải's blog" hàng tuần đều có bài. Ông viết blog trong tình trạng đau yếu của tuổi già, kê lưng vào gối mà gõ máy tính… Nhưng chỉ vắng bóng ông trên mạng ít bữa là các độc giả trẻ Việt Nam trên khắp nơi trong ngoài nước lo lắng, mong mỏi, email đến thăm hỏi… là một chứng nhân của lịch sử, những chuyện ông viết ra khiến lớp trẻ khao khát sự thật đón đọc say mê.

Tưởng niệm nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông dịp 30/4

Đặng Thế Phong - sống và chết trước khi thời cơ đến (phần 1)

Âm nhạc Nguyễn Văn Đông có gì đặc biệt?

Kiểm duyệt nhạc Việt qua năm tháng

tô hảiBản quyền hình ảnhOTHER
Image captionGiao hưởng và Hợp xướng "Cantata Tiếng hát người chiến sỹ biên thùy" của nhạc sỹ Tô Hải tại thính phòng Jacques Lancelot, Nhạc viện Rouen, Pháp, đêm 6/12/2014

Nhưng không phải Tô Hải chỉ viết cái đã qua, hàng ngày ông đọc Le Monde trên mạng, nắm bắt tình hình thế giới, tình hình trong nước và bình luận kịp thời những vấn đề nóng bỏng của đất nước. Có lần Đài phát thanh đối ngoại Pháp RFI phỏng vấn ông. Họ ngạc nhiên về những thông tin ông đưa ra. Họ hỏi, tin ấy ở đâu ra? Ông trả lời: Tôi đọc trên Le Monde sáng nay! Tay phóng viên này thú nhận: Từ sáng đến giờ chưa đọc Le Monde!!!

Công bằng mà nói, với những huân chương mà ông đã được nhận, với giải thưởng về Văn học nghệ thuật đợt 1, ông có thể ngồi rung đùi mà nhận bổng lộc, đến các hộị nghị, kỷ niệm này nọ mà ngồi ghế danh dự trong làng nhạc sỹ Việt nam mà nhận bao thư. Và… ngậm miệng ăn tiền dài dài… như các nghệ sỹ lão thành khác (!)

Nhưng vận nước không để ông ngồi yên. Ông nghĩ đến con cháu, nghĩ đến thế hệ mai sau sẽ sống ra sao nếu bọn Tàu Ô gặm dần đất nước mà ông bà đã tốn bao nhiêu xương máu để gìn giữ nó đến hôm nay. Ông tâm sự: "Từ ngày tôi viết blog, mấy thằng nhạc sỹ xưa kia nó vô Sài Gòn là nhào đến nhà tôi… Vậy mà khi thấy tôi viết trên mạng, nó lỉnh, nó sợ liên lụy, giới nhà văn của ông còn đỡ chứ giới nhạc cùng thời với tôi chúng nó hèn quá!" Tôi an ủi ông: "Những kẻ ngậm miệng ăn tiền ấy có gì đáng nói, bù lại, hiện anh có hàng vạn bạn đọc trên thế giới, đó chẳng phải là đáng vui hay sao?"

Nhạc sĩ-họa sĩ Nguyễn Đình Phúc (p.2)

Phụng sự cho nghệ thuật: Thẩm Oánh và ban đàn Myosotis (phần 1)

Thanh Lan 'không muốn đề cập chính trị'

Là người bất đồng chính kiến nên công an đã đến "hỏi thăm" cái xe bán bánh mì của vợ ông ở đầu phố, công an và chính quyền phường đã đến tận nhà "khuyên giải" ông không viết blog nữa!

Viết đến đây tôi bỗng nhớ đến năm 1991, tại hội trường Moscow, tôi đứng giữa những người già, rất già, râu tóc bạc phơ đang cầm biểu ngữ đứng biểu tình trong tuyết giá… Một người Việt Nam nói với tôi lúc đó: "Những người già như thế này đi biểu tình không phải như sinh viên Nam Hàn, Singapore đi biểu tình đòi hỏi một cái gì cụ thể cho ngày hôm sau đâu. Mà họ vì trách nhiệm của lương tâm, vì một tương lai, vì một cái gì cao cả hơn đối với đất nước."

Những gì mà nhạc sỹ Tô Hải đã làm chính vì "những điều cao cả hơn đối với đất nước" Việt Nam yêu quý của ông.

Hôm nay, người nhạc sỹ đã viết hợp xướng giao hưởng "Tiếng hát người chiến sỹ biên thùy" … đã ra đi. Ông có thể ngậm cười nơi chín suối vì cái ngày 16/12/2007 ở tuổi 80, ông đã chống ba-toong đi biểu tình chống Trung Quốc xâm lược biển đảo Việt Nam. Hôm nay ở tuổi 91, ông có thể yên lòng vì hàng chục nghìn đồng bào đã xuống đường theo gót ông năm xưa trên khắp miền đất nước, hô vang những khẩu hiệu yêu nước, chống bè lũ bán nước và cướp nước…

Lời ca "Quê hương yêu dấu bao người chờ trông" trong bài "Tiếng hát người chiến sỹ biên thùy" của ông vẫn còn đó… để tiển ông về nơi an nghỉ.




 Bản để in  Lưu dạng file  Gửi tin qua email  Thảo luận


Những nội dung khác:




Lên đầu trang

     Tìm kiếm 

     Tin mới nhất 
CHXHCNVN: Vô địch thế giới sinh viên đại học làm kinh tế: mãi dâm 4 lần được cho học [NEW]
Ảnh hưởng của Nga đối với phe Trump và đảng Cộng Hoà tại quốc hội làm ngăn chân gói viện trợ vũ khí cho Ukraine để vừa lòng Putin
Nhiều thanh niên Ấn, TQ và VN đang du học, lao động hoặc định cu bị Nga bắt lính đưa ra tiền tuyến
Tưởng niệm cuộc chiến với đại cường TQ anh em môi hở răng lạnh sông liến sông núi liền núi
Tỷ lệ dân số độc thân Việt Nam và Đông Nam Á
Đất nước tiến lên đỉnh cao Mại Dâm chủ nghĩa, hoa hậu, hoa khôi giá cao, hoa hậu thế giới VN cao nhất 200 triệu đồng/phát
Nỗi nhục dân tộc do những công dân gương mẫu CSBV tức CHXHCNVN
Tại săo mất Hoàng Sa oan uống? 50 năm tưởng niệm trong đau buồn
Tọi ác dân tộc: Thái Lan Hải tặc tàn ác do chính phủ khuyến khích
CSVN: Một trong những nước độc tài vi phạm nhân quyền nhất hành tinh
Bắc Cộng diệt Nam cộng thu tóm non sông về phương Bắc
Ngu dân VN từ tin nhãm chủ nghĩa CS đên mê tín dị đoan nhất thế giới!
Thảm Trạng Dân Tộc Vô Cùng Đau Đớn Của người Việt thời dại HCM
Chưa hề có lãnh đạo CSVN nào cho 1 đồng từ thiện mà chỉ tham nhũng trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc
Tìm hiểu sự thật bác Hồ là ai

     Đọc nhiều nhất 
Tại săo mất Hoàng Sa oan uống? 50 năm tưởng niệm trong đau buồn [Đã đọc: 792 lần]
Tọi ác dân tộc: Thái Lan Hải tặc tàn ác do chính phủ khuyến khích [Đã đọc: 743 lần]
Nỗi nhục dân tộc do những công dân gương mẫu CSBV tức CHXHCNVN [Đã đọc: 740 lần]
Đất nước tiến lên đỉnh cao Mại Dâm chủ nghĩa, hoa hậu, hoa khôi giá cao, hoa hậu thế giới VN cao nhất 200 triệu đồng/phát [Đã đọc: 634 lần]
Tỷ lệ dân số độc thân Việt Nam và Đông Nam Á [Đã đọc: 483 lần]
Tưởng niệm cuộc chiến với đại cường TQ anh em môi hở răng lạnh sông liến sông núi liền núi [Đã đọc: 415 lần]
Nhiều thanh niên Ấn, TQ và VN đang du học, lao động hoặc định cu bị Nga bắt lính đưa ra tiền tuyến [Đã đọc: 102 lần]
Ảnh hưởng của Nga đối với phe Trump và đảng Cộng Hoà tại quốc hội làm ngăn chân gói viện trợ vũ khí cho Ukraine để vừa lòng Putin [Đã đọc: 77 lần]
CHXHCNVN: Vô địch thế giới sinh viên đại học làm kinh tế: mãi dâm 4 lần được cho học [Đã đọc: 6 lần]

Trang chủ :: Tin tức - Sự kiện :: Website tiếng Việt lớn nhất Canada email: vietnamville@sympatico.ca :: Bản sắc Việt :: Văn hóa - Giải trí :: Khoa học kỹ thuật :: Góc thư giãn :: Web links :: Vietnam News in English :: Tài Chánh, Đầu Tư, Bảo Hiểm, Kinh Doanh, Phong Trào Thịnh Vượng :: Trang thơ- Hội Thi Nhân VN Quốc Tế - IAVP :: Liên hệ

Bản quyền: Vietnamville
Chủ Nhiệm kiêm Chủ Bút: Tân Văn.