Các chuyên mục 
Khi Brumley mệt, Boyle tiếp tục thẩm vấn với sự giám sát y khoa tâm thần của bác sĩ Allison. Boyle xoay quanh thời kỳ Chuyên ở Vũng Tàu và một điệp viên tên Huỳnh. Đặc biệt hơn nữa, vụ phục kích ở Mộc Hóa lại được nhắc đến.
 |
| Căn cứ B57 ở Nha Trang. |
Theo trung sĩ McIntosh, trong cuộc phục kích ấy Chuyên không hề bắn một phát nào rồi sau đó giải thích rằng súng bị kẹt đạn, chưa kể một sĩ quan khác của Mũ nồi xanh là Mesa còn phát hiện máy truyền tin đã bị đổi tần số, dẫn đến việc nhóm phục kích không thể liên lạc được với không quân hay pháo binh. Theo Boyle, Thái Khắc Chuyên đã cố tình làm thế để bảo vệ đồng đội là Quân Giải phóng.
Bốn giờ chiều ngày 17/6, sau 6 ngày thẩm vấn liên tục với máy phát hiện nói dối và thuốc Sodium Pentathol, Chuyên nổi giận, bất hợp tác với điều tra viên rồi chửi rủa "bọn Mỹ chúng mày ngu ngốc, không hiểu gì về Việt Nam", và "chúng mày sẽ thua trận". Đây cũng là ngày thẩm vấn cuối cùng vì số phận của Chuyên đã được định đoạt!
Gửi một báo cáo cho chỉ huy trưởng Mũ nồi xanh ở Sài Gòn là đại tá Bob Rheault để xin chỉ thị, Brumley đề xuất nhiều cách giải quyết và nhấn mạnh rằng Thái Khắc Chuyên là một nhân vật rất nguy hiểm vì anh ta biết quá nhiều về nhân sự, các mục tiêu hoạt động cũng như hệ thống tổ chức mạng lưới tình báo Mỹ ở Việt Nam, Lào, Campuchia. Phụ tá của Brumley là Facey đề nghị giam Chuyên trong một côngtenơ cho đến khi chiến tranh kết thúc. Người khác nói nên đưa Chuyên vào rừng rồi thủ tiêu, hoặc cho lên máy bay, bay ra biển rồi đạp xuống, hoặc tiêm thuốc độc, hoặc thắt cổ rồi dàn dựng như một vụ tự tử...
Việc thủ tiêu Thái Khắc Chuyên càng cấp bách hơn khi Chuyên liên tục la hét, đập phá vách tường để mong có ai đó nghe thấy, giải cứu. Chỉ huy B57 là đại tá Bob Rheault chấp thuận việc giết Chuyên nhưng không công khai ra lệnh vì sợ rắc rối đến giấc mơ ngôi sao chuẩn tướng. CIA cũng vậy, họ cũng không dám ra lệnh do lo ngại hệ lụy về ngoại giao nếu chính quyền Sài Gòn phát giác nội vụ. Tuy nhiên, mọi người trong B57 đều ngầm hiểu rằng sự im lặng suốt 10 ngày của CIA kể từ khi Chuyên bị thẩm vấn đồng nghĩa với sự chấp thuận vì có bao giờ CIA nhận hoặc chối những gì họ làm, và có bao giờ họ làm điều gì một cách công khai minh bạch đâu!
Vậy là, coi như "đèn xanh" không "sáng" nhưng đã được "bật". 7 giờ tối thứ Năm, ngày 19/6, một nhóm sĩ quan B57 lên xe do Boyle cầm lái chở Thái Khắc Chuyên ra bờ biển Nha Trang. Ở đó đã có một chiếc ghe máy đợi sẵn. Chuyên bị đè sấp xuống, trói thúc ké, miệng bịt kín bằng băng keo, tiêm morphine rồi nhét vào poncho. Williams và Marasco khiêng Chuyên thả xuống lòng ghe. Khi morphine giảm tác dụng, Chuyên vật vã trong poncho thì morphine lại được bồi tiếp.
2. Ra khỏi bờ khá xa, Brumley bảo Williams gác đầu Chuyên lên thành ghe "để máu khỏi làm bẩn ghe" rồi rút khẩu Colt 45, lên đạn, kê vào màng tai Chuyên bóp cò nhưng súng không nổ. Thấy Brumley không bắn được, Marasco chĩa khẩu Beretta có gắn bộ phận hãm thanh vào đầu Chuyên nhưng lạ thay, súng lại bị kẹt đạn. Giật khẩu súng từ tay Marasco, Brumley kéo khóa nòng cho viên đạn văng ra rồi nhét một viên khác vào.
 |
| Đại tá Bob Rheault, người trực tiếp ra lệnh giết Thái Khắc Chuyên. |
Lần này, sau cú bóp cò của Marasco, một tiếng kêu tựa như tiếng vỏ xe xì lốp phát ra từ ống hãm thanh. Tại lỗ thủng trên tấm poncho, máu tươi chảy thành dòng. Williams kéo xác Chuyên vào giữa ghe, quấn quanh poncho nhiều vòng xích sắt cùng với hai chiếc mâm bánh xe tải, bảo đảm đủ nặng để xác Chuyên không thể nổi lên rồi hất xuống biển.
Mọi vật dụng cá nhân của Chuyên như bút máy, đồng hồ, thắt lưng, ví da…, Brumley giao cho một nhóm Mũ nồi xanh đang chuẩn bị xâm nhập địa bàn tỉnh Đồng Hới, bảo vứt lại ở đó. Chưa hết, Brumley còn ra lệnh cho trung sĩ Wayne Ishimato, người gốc Nhật đóng vai Chuyên đi Campuchia rồi gửi về những báo cáo giả, chứng minh rằng Thái Khắc Chuyên còn sống và vẫn đang công tác.
Thấy chồng không về, bà Phan Kim Liên - vợ Thái Khắc Chuyên cùng cô em dâu là Lâm Hoàng Oanh đến Đại sứ quán Mỹ tại Sài Gòn xin gặp những người có trách nhiệm ở B57 nhưng Brumley tránh mặt. Không bỏ cuộc, bà Liên nhờ một số dân biểu Quốc hội Sài Gòn can thiệp với MACV. Qua đó, báo chí Sài Gòn mới biết được vụ mất tích bí ẩn của Thái Khắc Chuyên. Vài ngày sau, Lâm Hoàng Oanh được học bổng du học tại Đại học Columbia, Mỹ, lại càng làm cho B57 thêm lo lắng: Hà Nội gửi điệp viên vào tận đất Mỹ!
Về phía trung sĩ Sands - người đã giới thiệu Thái Khắc Chuyên với CIA và cũng là người trực tiếp chứng kiến vụ thẩm vấn Chuyên, sợ rằng mình sẽ là nhân vật kế tiếp bị thủ tiêu để giữ bí mật vì Sands không tán thành việc giết Chuyên. Sands sợ đến độ không dám ngủ tại phòng của mình mà lặng lẽ lấy một tấm nệm, mỗi đêm ngủ một nơi khác nhau, súng ngắn lúc nào cũng để ngay trên đầu, phòng khi lỡ có việc gì thì tự sát chứ không để bị bắn như Thái Khắc Chuyên.
Vụ giết Thái Khắc Chuyên đến tai tướng Abrams, Tư lệnh MACV. Theo luật của quân đội Mỹ, không ai có quyền đơn phương xử tử nghi can nên tướng George Marbry, phụ tá tình báo thừa lệnh Abrams ra quyết định bắt giam những nhân vật chủ chốt và những người liên quan đến vụ Thái Khắc Chuyên, gồm Brumley, Boyle, Marasco, Williams, Middleton, Crew, Ken Facey, Kautson, Wayne Ishimato. Riêng trung sĩ Sands bị bắt và bị dẫn độ về Sài Gòn một mình vì Sands là nhân chứng rất quan trọng. Theo lời khai của Sands, người chủ mưu chính trong vụ giết Thái Khắc Chuyên là đại tá Rheault, Chỉ huy trưởng Mũ nồi xanh.
Boyle bị giải về căn cứ quân sự Long Bình, Biên Hòa, thừa nhận mình đã thẩm vấn Thái Khắc Chuyên để chứng minh Chuyên là điệp viên Hà Nội. Crew khai nửa chừng rồi thôi và đòi phải có luật sư. Marasco tự đánh máy lời khai, nhận tội nhưng không khai Rheault. Ken Facey khai Rheault có ra lệnh giết Chuyên rồi khóc lóc rầm rĩ. Trong nhà giam, Brumley giấu lưỡi lam dưới nệm giường mà khi bị phát hiện, ông ta nói là để… cạo râu! Trung sĩ Kautson, người lái ghe đưa Chuyên đi thủ tiêu khai đầy đủ chi tiết. Trung sĩ Wayne Ishimato cũng khai về kế hoạch đóng giả Thái Khắc Chuyên ở Campuchia…
Khi hồ sơ hỏi cung các bị can hoàn tất, Theodore Shackley, Chỉ huy CIA ở miền Nam Việt Nam trình sự việc cho đại sứ Bunker để xin chỉ thị. Bunker nói việc này không dính đến ngành ngoại giao rồi bảo Shackley hỏi ý kiến tướng Abrams. Abrams cho rằng B57 do CIA tài trợ và điều hành nên quân đội không chịu trách nhiệm. Ông bảo vụ thảm sát Mỹ Lai chưa đủ rắc rối hay sao mà quân đội Mỹ còn ôm thêm chuyện này!
Phiên tòa xét xử vụ Thái Khắc Chuyên diễn ra ở căn cứ quân sự Long Bình từ tháng 8/1969. Dựa vào luật Mỹ, các luật sư phía bị cáo yêu cầu phải có đủ nhân chứng và bằng chứng, kể cả tài liệu của chính quyền Sài Gòn lẫn CIA, nhất là phải có tử thi của Thái Khắc Chuyên vì các bị cáo đều là người Mỹ! Vụ xét xử nổi tiếng đến mức tất cả những tờ báo lớn ở Mỹ như New York Times, Charlotte Observer, Time, International Herald Triburn, Washington Post, Life, Los Angeles Times, Chicago Triburn, Newsweek và các đài truyền hình như CBS, NBC, ABC… đều cử phóng viên đến Sài Gòn tường thuật trực tiếp. Một số tờ báo ở Sài Gòn nhân dịp đó cũng ăn theo để chửi CIA.
Từ yêu cầu của giới luật sư, Bộ chỉ huy Hải quân Mỹ ở Sài Gòn gửi điện đề nghị Đội săn tìm thủy lôi của Hạm đội 7 ở Trân Châu cảng (Pearl Harbor) cung cấp phương tiện tìm kiếm xác Chuyên trong vùng biển Nha Trang. Khi bị Hạm đội 7 từ chối vì đây không phải là trường hợp khẩn cấp, tướng Potts phải mượn lệnh của Abrams mới được Tư lệnh Hạm đội 7 chấp thuận.
Bảy ngày sau, tàu dò mìn USS Woodpecker đến duyên hải Nha Trang tìm xác Thái Khắc Chuyên. Trong ngày đầu, nhóm thợ lặn báo cáo sóng to gió lớn, luồng chảy ngầm khá mạnh, bùn ngập tới đầu gối và tầm nhìn xa dưới nước tối đa chỉ 2 mét nên yêu cầu dời lại hôm sau. Chiều tối hôm sau, thợ lặn tìm thấy cái neo định vị nặng 100kg của chính con tàu dò mìn, hôm trước mới thả xuống nhưng chỉ 24 giờ đã trôi xa gần 100 mét. Họ cho rằng với cường độ sóng gió như vậy, xác Thái Khắc Chuyên hẳn đã trôi ra đến đảo Hoàng Sa!
3. Tham dự phiên tòa, ngày 18/8/1969 tờ Washington Post đưa tin vụ án đã bị cho chìm xuồng vì lý do chính trị. Thấy mình là vợ Thái Khắc Chuyên mà chẳng được đả động đến, bà Phan Kim Liên đến tận Tòa Đại sứ Mỹ đưa thư khiếu nại nhưng không ai tiếp. Hôm sau, đại diện của đại sứ Bunker đến nhà tìm bà rồi dặn bà hãy khiếu nại với quân đội Mỹ vì chồng bà làm việc cho Mũ nồi xanh. Với lời cố vấn ấy, bà Liên yêu cầu Tòa Đại sứ và quân đội Mỹ phải bồi thường thiệt hại. Ẵm hai con trai nhỏ một đứa 2 tuổi và một đứa mới sinh, bà đến cổng Tòa Đại sứ khóc lóc, quy trách nhiệm cho Chính phủ Mỹ. Bà nguyền rủa rằng linh hồn chồng bà sẽ không tha thứ cho bọn giết người.
 |
| Người nhái trên tàu dò mìn USS Woodpecker chuẩn bị lặn tìm xác Thái Khắc Chuyên. |
Ngày 2/10/1969, một sĩ quan CIA phụ trách tài chính đến nhà bà Liên trao cho bà 6.472USD - tương đương với 3 tháng lương của Thái Khắc Chuyên trích từ quỹ đen của CIA đồng thời yêu cầu bà ký cam kết không khiếu nại gì nữa.
Tại Mỹ, Đài truyền hình NBC đưa tin quân đội Mỹ khép hồ sơ vụ án, còn Đài CBS thì bảo rằng chính CIA và Tổng thống Nixon đã cho nội vụ chìm xuồng. Khi tin chính thức tha bổng các bị can được loan ra, một số nhà báo nước ngoài đã phỏng vấn bà Liên ngay trước Tòa Đại sứ Mỹ ở Sài Gòn. Trong bộ áo tang trắng, bà Liên khóc sướt mướt: "Chồng tôi giúp người Mỹ mà người Mỹ lại giết anh ấy rồi trốn tránh trách nhiệm. Họ phải chịu hậu quả về cái chết của chồng tôi. Linh hồn chồng tôi sẽ theo họ suốt đời!".
Về phía đại tá Rheault, sau khi được tha, ông ta đi chuyến bay Trans World Airways cùng 7 người trong vụ giết Thái Khắc Chuyên về Mỹ. Khi xuống sân bay San Francisco, Rheault lọt vào vòng vây của đội ngũ các nhà báo. Trả lời câu hỏi: "Cá nhân ông có ra lệnh xử tử người đàn ông Việt Nam mà ông cho là điệp viên nhị trùng không?", Rheault trơ trẽn nói: "Chẳng có gì chứng minh rằng nhân vật ấy có thật!". Một nhà báo khác hỏi tiếp: "Rốt cuộc ông chối là không giết người à?". Rheault trả lời ngay không suy nghĩ: "Đúng vậy".
Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, bà Phan Kim Liên cùng hai người con trai vẫn ở Sài Gòn, còn ba người anh trai và hai chị em gái của Thái Khắc Chuyên ở miền Bắc cũng sống như những công dân bình thường. Thái Quốc Việt, con trai cả của Thái Khắc Chuyên vẫn tin rằng cha mình chưa chết.
Anh viết thư cho nhà báo Jeff Stein - người đã viết những bài lên án thái độ ném đá giấu tay của CIA đồng thời là tác giả cuốn sách "Một vụ giết người - Câu chuyện chưa được công bố về một "gián điệp" đã làm thay đổi tiến trình cuộc chiến Việt Nam" để hỏi về số phận cha mình. Trong thư, anh bày tỏ: "Thật khó sống với những tháng năm dài ngờ vực…".
Nhưng Thái Quốc Việt đâu biết đến nay, người dân Mỹ - nhất là các cựu chiến binh vẫn còn ngờ vực về sự lành lặn của vết thương chiến tranh Việt Nam… Cao Trí
Mở lại hồ sơ vụ thủ tiêu “điệp viên” Thái Khắc Chuyên
Nhưng phải đến 35 năm sau - năm 2014 - hồ sơ sự thật về vụ xử tử "điệp viên Thái Khắc Chuyên" mới được bạch hóa và một lần nữa, đã minh chứng cho tội ác lẫn sự thất bại của CIA trong cuộc chiến Việt Nam…
KỲ I: ĐIỆP VIÊN NHỊ TRÙNG HAY TAM TRÙNG?
1. Sinh năm 1938 tại miền Bắc Việt Nam, Thái Khắc Chuyên là con ông Thái Khắc Qui và bà Thái Thị Lục. Năm 1954, từ Hải Phòng, gia đình Chuyên theo tàu Mirabelle di cư vào Nam. Do thương nhớ ba đứa con trai và hai đứa con gái còn ở lại miền Bắc nên bà Lục quay về Bắc.
Vào Sài Gòn một thời gian ngắn, gia đình Chuyên lên Đà Lạt sinh sống theo chính sách "khu dinh điền, khu trù mật" của Ngô Đình Diệm. Thái Khắc Chuyên - lúc ấy 17 tuổi - phụ bán thuốc Tây cho một người anh trai. Được gần nửa năm, Chuyên về Sài Gòn đi học tiếp.
Giỏi tiếng Anh, nói tiếng "lóng" thành thạo như người Mỹ nhưng thi tú tài hai lần đều rớt, Chuyên trở lại Đà Lạt. Khi người Mỹ ra mặt công khai ủng hộ chính phủ Ngô Đình Diệm, Thái Khắc Chuyên xin được việc làm trong Hãng thầu RMK-BRJ - là hãng thầu của Mỹ đến Việt Nam để thi công xây dựng sân bay, đường sá, cầu cống, nhà cửa cho cố vấn Mỹ và các doanh trại, đồn bốt cho quân đội Sài Gòn bằng tiền viện trợ.
Tháng 5/1961, Tổng thống Kennedy ra lệnh gửi 400 lính biệt kích Mũ nồi xanh (Green Berets) sang Việt Nam nhằm đối phó với Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam vừa ra đời. Trong số 400 biệt kích Mũ nồi xanh ấy, có một đơn vị tình báo mang tên B57, bí danh Project Gamma.
Biết Mũ nồi xanh cần tuyển thông dịch viên, Chuyên bỏ Hãng thầu RMK-BRJ để đầu quân vào đơn vị này. Sau gần 7 năm hoạt động ở Mộc Hóa, Cần Thơ, Tây Ninh, Campuchia, địa điểm cuối cùng mà Chuyên được điều động đến là một căn cứ của Mũ nồi xanh, đóng tại thung lũng Ashau, Huế.
Nhưng chỉ hơn một tháng, nhân lúc trực thăng đáp xuống căn cứ Ashau để chuyển hàng tiếp liệu, Thái Khắc Chuyên lấy cớ bị ốm, xin ra Huế điều trị rồi đi thẳng về Tây Ninh. Ba hôm sau, căn cứ Ashau bị Quân Giải phóng tràn ngập.
 |
| Phù hiệu của Đơn vị Tình báo B57. |
Sự trùng hợp này và nhiều sự kiện tương tự xảy ra sau đó khiến Bộ chỉ huy Mũ nồi xanh nghi Chuyên là gián điệp của Hà Nội. Họ đặt câu hỏi: "Tại sao một người giỏi Anh ngữ như Chuyên lại không ở Sài Gòn, nơi có thể dễ dàng tìm việc, lương cao như dạy học hoặc đi làm cho các sở Mỹ mà lại chọn những nơi nguy hiểm, lương thấp như căn cứ Ashau?".
Thời điểm ấy, lực lượng Mũ nồi xanh ở miền Nam Việt Nam chia thành nhiều tổ, đóng quân tại một số nơi như Mộc Hóa, Đà Nẵng, Tây Ninh, Cần Thơ, Pleiku. Riêng căn cứ của đơn vị tình báo B57 đặt tại Nha Trang, do CIA trực tiếp chỉ huy.
Theo sự phân công, Thái Khắc Chuyên làm phiên dịch viên cho tổ A 414, tổ trưởng là trung sĩ Alvin Smith, bí danh "Sands". Trong hồi ký, Sands không giấu giếm sự mến mộ của mình với Thái Khắc Chuyên: "Anh ta là người thẳng thắn. Khi nói chuyện, anh ta thường nhìn thẳng vào mắt người đối diện và sẵn sàng tranh luận cho đến khi vấn đề ngã ngũ…".
Chính vì thế, Sands đã nhiệt tình giới thiệu Thái Khắc Chuyên cho người phụ trách CIA ở miền Nam Việt Nam. Được CIA tuyển dụng với bí số SF7-166 rồi được giao nhiệm vụ thâm nhập vùng Lưỡi Câu, Mỏ Vẹt bên đất Campuchia để thu thập tin tình báo, cũng như tuyển chọn điệp viên người bản xứ nhưng hầu hết những báo cáo của Thái Khắc Chuyên đều bị đại úy Bob Marasco - một trong những chỉ huy đơn vị tình báo B57 chê là thiếu độ tin cậy.
Vẫn theo hồi ký của Sands, Thái Khắc Chuyên bị Bob đưa sang cơ quan "Dân sự vụ - Civil Affairs", là nơi lo về các hoạt động tâm lý chiến bằng những hình thức như giúp dân xây dựng nhà cửa, khám chữa bệnh, dạy học, dạy nghề miễn phí, còn trung sĩ Sands thì bị Bob gọi về Bộ chỉ huy B57 ở Nha Trang...
2. Tháng 3/1969, tại Nha Trang, khi sàng lọc các tài liệu, Sands phát hiện một tấm ảnh đen trắng do một nhóm biệt kích Mũ nồi xanh thu được. Trong tấm ảnh này là một chiến sĩ Quân Giải phóng với bộ quần áo bà ba đen, đội nón tai bèo, đứng cạnh một người mặc quân phục có vẻ như một sĩ quan Bắc Việt.
Khuôn mặt viên sĩ quan ấy lại rất giống Thái Khắc Chuyên (sau này trong hồi ký, Sands viết: "Khả năng nhận diện người châu Á, nhất là về tuổi tác của các bộ phận kỹ thuật Mỹ thường không chính xác. Viên sĩ quan trong ảnh có hàm răng hơi hô còn Chuyên thì không").
Tuy nhiên lúc ấy, Sands vẫn chuyển tấm ảnh cho Budge Williams - là chuyên viên phân tích của B57 nhưng Budge cũng không dám chắc. Đối chiếu với ảnh của Chuyên trong đơn xin việc thì chẳng ai khẳng định đúng sai, còn hồ sơ lý lịch của Chuyên lại không hề có ghi chú gì về tất cả các công tác tình báo đã làm từ ngày gia nhập B57.
Chỉ huy trưởng B57 là Bob Thrasher phân tích rằng lỗ tai của sĩ quan trong hình không giống tai Chuyên nhưng biết đâu khi chụp ảnh, bóng đen của chiếc mũ đã tạo nên sai biệt!
 |
| Tấm hình của Thái Khắc Chuyên được B57 đặt vào vị trí của người sĩ quan bộ đội đứng cạnh một chiến sĩ Quân Giải phóng để đối chiếu. |
Trước khi mãn nhiệm kỳ phục vụ ở Việt Nam về Mỹ, Thrasher đề nghị cần làm rõ thêm về Thái Khắc Chuyên. Người thay thế Thrasher là Lee Brumley. Ngày 9/6/1969, Brumley tiến hành mở cuộc điều tra về lai lịch Thái Khắc Chuyên.
Brumley nghi Chuyên vừa là điệp viên của Hà Nội, vừa là điệp viên của Mỹ và của cả Việt Nam Cộng hòa (điệp viên tam trùng) vì các cơ sở nằm vùng người Việt ở Tây Ninh và Campuchia khi gửi tin về B57 đã cho biết có một điệp viên cộng sản hoạt động ngay trong lòng Sài Gòn nhưng họ không biết tên tuổi, hình dạng, chỉ biết vợ điệp viên ấy sống ở Tây Ninh.
Xâu chuỗi mọi sự kiện lại, Brumley nhận ra rằng Thái Khắc Chuyên đang ở thung lũng Ashau nhưng lại cáo bệnh để về Tây Ninh. Chuyên có ba anh trai và hai chị em gái còn ở ngoài miền Bắc. Hơn nữa, trong một cuộc hành quân mà Chuyên được B57 báo cho biết trước, một toán trinh sát Mũ nồi xanh đã bị Quân giải phóng phục kích, tiêu diệt gọn.
Lập tức, Brumley gửi điện văn về Sài Gòn, yêu cầu văn phòng CIA đặt trên lầu 2 tòa Đại sứ Mỹ gửi gấp chi tiết lý lịch mới nhất của Thái Khắc Chuyên cho B57 Nha Trang. Bản chi tiết này phải do nhân viên CIA người Mỹ trực tiếp đánh máy và phải được gửi theo máy bay của Air America dưới dạng tối mật để tránh lộ ra ngoài (Air America là Hãng hàng không Mỹ, vỏ bọc của CIA trong các phi vụ gián điệp).
Nhận được bản lý lịch, trong đó suốt gần 7 năm làm tình báo mà ở mục thành tích công tác của Thái Khắc Chuyên vẫn trống trơn, Brumley cho người sang Cơ quan Dân sự vụ tìm Chuyên nhưng nơi đây trả lời rằng anh ta đã bỏ việc, đi đâu mất.
Tiến hành lùng kiếm, hai sĩ quan CIA là Enking và Scrymgeour phát hiện nơi ở của Chuyên cùng vợ con tại căn nhà số 53/1/46 đường Phan Thanh Giản (nay là Điện Biên Phủ), Sài Gòn.
Theo dự định, khi tìm được Thái Khắc Chuyên, CIA sẽ đưa Chuyên đi điều tra khai thác tại đảo Okinawa hoặc Panama - là hai nơi duy nhất ngoài nước Mỹ mà CIA có nhà tù. Nhưng hai nơi đó xa, di chuyển phức tạp vì không thể đưa một người Việt ra sân bay, lên máy bay mà không thông qua hải quan cũng như an ninh cửa khẩu, còn nhà tù của chính quyền Sài Gòn thì CIA lại không tin tưởng!
Để xác minh Thái Khắc Chuyên có phải là điệp viên do Hà Nội cài cắm hay không, một mặt Brumley yêu cầu B57 Nha Trang gửi gấp máy phát hiện nói dối vào Sài Gòn, mặt khác đến nhà làm như thăm hỏi rồi mời Chuyên tham gia một công việc nhẹ nhàng, lương cao, không nguy hiểm. Nếu Chuyên đồng ý, cuộc phỏng vấn sẽ được tiến hành vào lúc 10h ngày 12/6/1969.
 |
| Thái Khắc Chuyên được lính mũ nồi xanh hộ tống đến biên giới để xâm nhập Campuchia. |
Đúng 10h sáng ngày 12/6/1969, Thái Khắc Chuyên ăn mặc chỉnh tề, đến điểm hẹn gặp Sands và Ed Boyle, chuyên gia thẩm vấn của B57. Để chắc ăn, B57 phải dùng thông ngôn của đơn vị tên Tạ Xuân Cường, bí danh Joel vì đã hết tin Chuyên.
Trong cuộc thẩm vấn - chứ không phải phỏng vấn việc làm như Chuyên lầm tưởng - Chuyên khai đã bỏ Ashau và các nơi khác như núi Cô Tô, Cần Thơ, Mộc Hóa vì sợ chết!
Sau một ngày thẩm vấn, 7 giờ tối Chuyên xin về nghỉ vì mệt mỏi. Trên xe, Chuyên than phiền với Sands và Tạ Xuân Cường rằng những câu hỏi đặt ra với anh ta mang tính nghi kị và thù nghịch. Hơn nữa, hệ thống dây nhợ lòng thòng của máy phát hiện nói dối đã khiến Chuyên cảm thấy mình như một tội phạm.
8 giờ tối, Thái Khắc Chuyên được đưa trở lại nơi thẩm vấn. Lần này, Ed Boyle nhập đề trắng trợn: "Anh có làm gián điệp cho Hà Nội không?". Suốt 2 tiếng đồng hồ sau đó, Thái Khắc Chuyên vẫn một mực khẳng định là không, nhưng Chuyên lại không lý giải được những bất minh về thời gian đi lại, làm việc của mình.
Khi đưa Chuyên xem một báo cáo của trung sĩ Mũ nồi xanh McIntosh, trong đó có đoạn: "Ngày 19/2/1968, Chuyên và tôi cùng 10 người lính Việt Nam Cộng hòa tiến hành phục kích một toán Việt Cộng theo tin tình báo của B57.
Đến gần sáng, phát hiện Việt Cộng di chuyển về phía Mộc Hóa, tôi lập tức vỗ nhẹ vào vai Chuyên để Chuyên ra lệnh cho binh sĩ khai hỏa. Khi súng nổ, tôi thấy luồng đạn lại được bắn về một hướng khác, còn Chuyên thì mỉm cười. Lúc đó, tôi hơi lạ…", Boyle hỏi Chuyên nghĩ thế nào về những lời tường thuật này nhưng Chuyên vẫn nói mình không liên quan.
Gần 12 giờ khuya, Chuyên được hai người lính dân tộc Nùng đưa về nhà. Và đó cũng là đêm cuối cùng Chuyên nhìn thấy mặt vợ con.
3. Sáng hôm sau, cuộc thẩm vấn tiếp tục. Máy phát hiện nói dối báo kết quả là Chuyên khai không đúng sự thật. Sự nghi ngờ của Boyle càng lúc càng tăng. Ra lệnh cho phụ tá Cotton tìm bác sĩ của B57 là Allison, Boyle đề nghị tiêm vào tĩnh mạch Chuyên các loại thuốc Saline, Thorazine, Sodium Pentathol - là những loại thuốc hướng thần, đưa con người vào trạng thái lơ mơ nhưng tiềm thức vẫn có thể trả lời mọi câu hỏi - mà vẫn không kết quả.
Theo nhận định của Boyle, Thái Khắc Chuyên đã bị Hà Nội "tẩy não" (?!) nên các biện pháp khai thác Chuyên đều không moi được điều gì.
Cuối cùng, B57 quyết định đưa Thái Khắc Chuyên về trụ sở ở Nha Trang để điều tra tiếp. Chiều thứ Sáu, ngày 13/6/1969, Chuyên bị bịt mắt và bị bó chặt trong một tấm "poncho" - là một tấm vải tráng nhựa, vừa có thể dùng làm áo mưa hoặc làm lều, hoặc để gói xác chết rồi được đưa ra sân bay Tân Sơn Nhất với ba lính Mũ nồi xanh mang theo tiểu liên XM18. Họ lên kế hoạch sẵn sàng ứng chiến nếu bị hải quan hay an ninh sân bay khám xét và bắt giữ.
Tại Tân Sơn Nhất, một máy bay vận tải nhỏ không số hiệu của Air America đã chờ sẵn. Cũng vào thời điểm đó, một chiếc xe gắn máy lặng lẽ ghé nhà Thái Khắc Chuyên, đưa cho vợ Chuyên là Phan Kim Liên một mảnh giấy với dòng chữ viết ngắn gọn: "Em và các con thân yêu, anh phải vắng mặt vài ngày vì công vụ. Đừng lo lắng! Anh chúc cả nhà vui khỏe. Hôn em...".
Vợ Chuyên đọc lời nhắn "hôn em" lạ thường chưa từng có của chồng mà lo sợ ra mặt. Linh tính báo trước một điềm chẳng lành đang sắp sửa xảy đến…
B-57 là một đơn vị lính mũ xanh (tức lực lượng đặc biệt của Mỹ) có nhiệm vụ mật là theo dõi tin tình báo ở miền Nam Việt Nam. Thái Khắc Chuyên là một nhân viên Việt Nam thông dịch cho đội này. Cuối tháng 4 và đầu tháng 5 năm 1969 [1] một số nhân viên nằm vùng cho B-57 đột nhiên không nghe lời hoặc là không cung cấp tin tình báo về nữa. Rõ ràng là có điều gì không ổn. Một vài tuần sau, khi rọi một cuồn phim tịch thu được, cấp trên của Chuyên thấy anh nói chuyện với một sĩ quan của quân đội nhân dân Việt Nam. Họ bắt đầu theo dõi Chuyên [1]. Tháng 6, Chuyên bị bắt vào thẩm vấn trong vòng 10 ngày; Chuyên không vượt được máy nói dối nhưng không thú nhận gì cả.[2] Lực lượng đặc biệt hỏi ý CIA tại Sài gòn xem phải giải quyết chuyện này ra sao. Nhưng CIA tỏ thái độ im lặng và lập lửng. Cuối cùng Đại tá Bob Rheault là chỉ huy tối cao lực lượng đặc biệt tại Việt Nam lúc đó đã ra lệnh hạ sát Chuyên. Tối 20 tháng 6 năm 1969, Chuyên bị chích thuốc mê, đem ra khơi Nha Trang bắn vào đầu và ném xuống biển.[2][3] Họ dựng nên câu chuyện là đã giao cho Chuyên đi một chuyến công tác nguy hiểm ở Campuchia để giải thích sự mất tích của Chuyên.
Đột nhiên vì lý do gì đó, bỗng CIA liên lạc với tổng tư lệnh quân đội Mỹ tại Việt Nam lúc bấy giờ là đại tướng Creighton Abrams và nói với ông về chuyện đó. Ông Abrams gọi Rheault về Sài Gòn trình diện. Khi đến Sài Gòn thì Rheault đem câu chuyện bịa đặt Chuyên đi Campuchia kể ra trước một nhóm sĩ quan cao cấp Mỹ lúc đó không có Abrams có mặt. Tưởng là chuyện đã xong nhưng lúc đó một sĩ quan mũ xanh cấp trên của Chuyên lại đến tổng hành dinh CIA tại Nha Trang và khai ra đầu đuôi câu chuyện vụ sát hại Chuyên. Ông Abrams phẫn nộ và cho tiến hành một cuộc điều tra và lần lượt tám người lính mũ xanh có dính líu đều bị bắt, người cuối cùng là đại tá Rheault.
Sau khi cả CIA và đại tướng Abrams đều từ chối không ra làm chứng trước tòa, tòa án tuyên bố bãi bỏ vụ án và tha bổng 8 người lính ngủ mũ xanh.[.
Nhà trắng công nhận tổng thống Nixon có dính líu đến quyết định bãi bỏ vụ án. Đại tá Rheault xin giải ngũ ngay sau đó. Câu chuyện gây nhiều tranh cãi trong và ngoài nước Mỹ vì chuyện có tầm quan trọng đạo đức, luân lý và tội ác. Không ai thật sự biết được Thái Khắc Chuyên có làm gián điệp 2 phe hay không. Nếu thật sự Chuyên là gián điệp thì quyết định thủ tiêu anh có đúng hay không.
Khu Phan Thanh Giản, SG nơi gần nha Chuyên ở phải đi vào hẻm sâu
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
