Đây là thời điểm để hành động, đúng việc và đúng cách

Ts. Nguyễn Đình Thắng

Ngày 25 tháng 12, 2016

http://machsongmedia.com

Trong những tuần cuối năm, Quốc Hội Hoa Kỳ lần lượt thông qua 2 đạo luật về nhân quyền có tiềm năng tạo lợi thế cho người dân để đòi nhân quyền và dân chủ ở Việt Nam.

Trước đây, người dân luôn luôn thất thế và bị động vì chế độ độc tài bày sân chơi, đặt luật chơi và làm trọng tài. Hai luật nhân quyền vừa được ban hành cho phép chúng ta chuyển sân chơi ra khỏi Việt Nam, nơi các biện pháp trừng phạt của luật Hoa Kỳ định luật chơi và nơi chúng ta là công dân Hoa Kỳ nắm phần chủ động. Các nhân vật của chế độ, nếu vi phạm nhân quyền một cách nghiêm trọng, nay phải đối mặt với các hệ luỵ ngoài tầm kiểm soát của họ.

Nhưng sự chuyển thế ấy mới chỉ là tiềm năng, và tiềm năng chỉ biến thành hiện thực nếu chúng ta bắt tay vào việc, và hành động một cách có kế hoạch và đồng bộ với nhau giữa trong và ngoài nước.

Những biện pháp trừng phạt

Tổng hợp 2 đạo luật mới được ban hành với luật hiện hành, Hoa Kỳ có những biện pháp trừng phạt sau đây:

(1)    Cấm nhập cảnh và đóng băng tài sản của thủ phạm đàn áp nghiêm trọng các nhân quyền được quốc tế công nhận, hay can dự vào việc cưỡng đoạt tài sản của dân, hay dính líu đến các vụ tham nhũng lớn.

(2)    Nếu vụ đàn áp liên quan đến quyền tự do tôn giáo, thân nhân trực hệ của thủ phạm cũng bị cấm nhập cảnh, và nếu đang ở Hoa Kỳ thì bị trục xuất; tổ chức ngoài chính phủ can dự vào vụ đàn áp bị chỉ định là “thực thể phải quan tâm đặc biệt”, cùng danh sách với các tổ chức khủng bố ở Trung Đông.

(3)    Nếu sự đàn áp tự do tôn giáo mang tính cách nghiêm trọng và phổ biến thì cả chế độ bị đưa vào “danh sách cần theo dõi đặc biệt”, sau 2 năm không cải thiện thì tự động rơi xuống danh sách “quốc gia phải quan tâm đặc biệt” (CPC) và phải đối mặt với một hay nhiều trong số 15 biện pháp chế tài tập thể.

Cá trên thớt

Ngày càng nhiều nhân vật quyền thế ở Việt Nam đưa con cái hay vợ, chồng sang Hoa Kỳ để làm đầu cầu cho “sự nghiệp” chuyển của. Những ai trong số này mà bị đưa vào sổ đen chế tài thì có cơ nguy bị đóng băng toàn bộ tài sản nổi và chìm, đích thân mình sẽ bị cấm nhập cảnh Hoa Kỳ, và vợ, chồng, con cũng có thể bị trục xuất. Thủ phạm có thể bất chấp biện pháp trừng phạt tập thể vì ít ảnh hưởng đến họ, nhưng chắc chắn sẽ lo lắng cho tài sản cá nhân và triển vọng “hạ cánh an toàn” khi có biến động. Đấy chính là sợi dây thòng lọng mà các nhà lập pháp Hoa Kỳ cố tình giăng ra trong luật trừng phạt vừa được ban hành ngày 23 tháng 12 vừa qua.

Khi nói về thủ phạm thì không chỉ là những công an viên thi hành lệnh ở cấp phường cấp xã mà còn bao hàm những người ra lệnh hay điều động ở đằng sau, các người ban hành luật mang tính cách đàn áp nhân quyền, các điều tra viên ép cung, các quan tòa xử án tuỳ tiện và kể cả những cá nhân hay tổ chức ngoài chính phủ cam phận làm công cụ đàn áp cho chính quyền (như là một số chức sắc và tổ chức tôn giáo quốc doanh). Việc nhận diện đầy đủ thủ phạm đòi hỏi rất nhiều công phu.

Chúng ta phải làm gì?

Muốn khai dụng các biện pháp trừng phạt trong luật Hoa Kỳ, chúng ta phải thực hiện 3 công đoạn sau đây cho mỗi vụ vi phạm nhân quyền:

(1)    Lập hồ sơ theo tiêu chuẩn quốc tế, với đủ thông tin về mức nghiêm trọng và về các thủ phạm;

(2)    Bảo đảm rằng Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ xác nhận hồ sơ vi phạm khi phúc trình với Quốc Hội;

(3)    Thúc đẩy biện pháp trừng phạt thích đáng đối với hồ sơ đã được xác nhận.

Riêng trong lĩnh vực tự do tôn giáo hay niềm tin, luật tăng cường bảo vệ tự do tôn giáo quốc tế (HR 1150) làm nhẹ gánh nặng cho chúng ta ở công đoạn (2). Luật này đòi hỏi Bộ Ngoại Giao hàng năm nộp cho Quốc Hội danh sách các vụ vi phạm quyền tự do tôn giáo kèm với danh sách các thủ phạm. Hiện nay chưa có luật nào tương tự cho những lĩnh vực nhân quyền khác. Luật Nhân Quyền Việt Nam có công dụng ấy và sẽ được chúng tôi vận động trong 2 năm 2017-2018. Trong khi chờ đợi, chúng ta phải theo dõi sát sao và vận động cho từng hồ sơ trong công đoạn (2) và (3), nếu không liên quan đến tự do tôn giáo.

Nói tóm lại, để khai dụng các biện pháp trừng phạt trong luật Hoa Kỳ, người ở trong lẫn ngoài nước phải phát triển năng lực cần thiết để thu thập và phối kiểm thông tin về từng trường hợp vi phạm, phải đổ công thực hiện các hồ sơ vi phạm theo đúng tiêu chuẩn quốc tế, và phải phối hợp nhịp nhàng với nhau để bảo đảm rằng các hồ sơ vi phạm được đặt lên bàn của các dân cử Quốc Hội và giới chức Bộ Ngoại Giao. Để tạo thuận lợi cho những việc này, chúng tôi đã thử nghiệm công thức “kết nghĩa” với nhiều thành quả cụ thể.

Công thức kết nghĩa

Kết nghĩa là công thức giúp cho người Việt ở ngoài nước và đồng bào ở trong nước tổng hợp lực và thế một cách nhanh chóng và hiệu quả để khai dụng các biện pháp trừng phạt trong luật của Hoa Kỳ. Công thức ấy như sau:

(1)    Cứ dăm người thân quen ở hải ngoại hiệp lại thành “nhóm kết nghĩa” để yểm trợ kỹ thuật và tài chính cho một cộng đồng tôn giáo hay sắc tộc, hay một tổ chức xã hội dân sự, ở trong nước, giúp họ phương tiện và sự an tâm để phát triển năng lực;

(2)    Cộng đồng hay tổ chức ở trong nước tạo ý thức cho thành viên về các nhân quyền được quốc tế công nhận, tạo cơ hợi cho họ thực thi các nhân quyền ấy, và cử người theo học các khóa huấn luyện ngắn và dài hạn của chúng tôi về lập hồ sơ báo cáo vi phạm nhân quyền;

(3)    Các nhóm kết nghĩa có nhân sự ở Hoa Kỳ cùng nhau vận động dân biểu và thượng nghị sĩ chuyển hồ sơ vi phạm cho Bộ Ngoại Giao và theo dõi cho đến khi có câu trả lời cho từng hồ sơ.

Công thức kết nghĩa trên đây nối liền từng cộng đồng đang bị đàn áp ở trong nước trực tiếp với các cơ quan lập pháp và hành pháp Hoa Kỳ, để mỗi vụ vi phạm nhân quyền ở Việt Nam đều được theo dõi và có biện pháp xử lý thích đáng.

Chúng tôi đã thực hiện một video giải thích công thức kết nghĩa: https://youtu.be/OXE5o_QTtQc.

Thay lời kết

Công cuộc vận động Quốc Hội Hoa Kỳ, một phần của chương trình quốc tế vận do BPSOS đề xướng từ năm 2010, đã có những thành quả rõ rệt: 2 trong 3 dự luật trong mục tiêu vận động đã thành luật và cung cấp cho chúng ta các biện pháp trừng phạt mạnh mẽ đối với những thủ phạm đàn áp nhân quyền. Tuy nhiên các luật này không tự động đẩy lùi sự đàn áp ở Việt Nam. Chúng chỉ là những khí cụ lợi hại mà chính chúng ta phải học cách sử dụng và rồi sử dụng.

Cách để sử dụng ngay các khí cụ này là tạo thế liên hoàn trong-ngoài, qua đó người Việt ở hải ngoại bổ khuyết cho các cộng đồng đang bị đàn áp ở trong nước trong 2 lĩnh vực: báo cáo vi phạm và vận động áp dụng biện pháp trừng phạt. Với thế liên hoàn ấy, mỗi khi chế độ đàn áp cộng đồng  được kết nghĩa ở trong nước, thì lập tức nhóm kết nghĩa ở ngoài nước dùng thế công dân Hoà Kỳ để đưa các thủ phạm đàn áp nhân quyền vào tầm ngắm của luật pháp Hoa Kỳ. Tôi sẽ trình bày kế hoạch nới rộng chiến lược này đến các quốc gia khác.

Chúng ta đang có cơ hội để giành thế chủ động bằng cách đưa vấn đề nhân quyền vào sân chơi mới -- sân chơi của luật pháp Hoa Kỳ, nơi mà luật chơi do chính chúng ta vận động trong 6 năm qua và giờ đây đã thành công; trọng tài chính là chúng ta, những người thổi còi các vụ vi phạm và chỉ ra những thủ phạm để bị trừng phạt.

Tôi kêu gọi người Việt ở hải ngoại nhanh chóng lập ra các nhóm kết nghĩa để cùng nhau giành lấy thời cơ và thế chủ động. Nếu cần hướng dẫn, xin liên lạc với chúng tôi tại: bpsos@bpsos.org

Đồng thời, tôi kêu gọi các cộng đồng đang bị đàn áp ở Việt Nam hãy tập trung phát triển khả năng tự vệ và báo cáo vi phạm. Nếu cần hướng dẫn hay tìm nhóm kết nghĩa, xin liên lạc với chúng tôi tại: bpsos@bpsos.org

Đó là những việc mà chúng ta, những người ở trong và ngoài nước, phải làm, và làm càng sớm càng tốt, trong những tháng ngày tới đây.

Có kỳ vọng dân chủ với luật Magnitsky?

Chiều thứ Năm 8/12, Ủy ban Nhân quyền Tom Lantos của Quốc hội Hoa Kỳ đã tổ chức một buổi hội thảo về tình hình nhân quyền thế giới, xoay quanh chủ đề - Nhân quyền: Ghi nhận hiện tại và Hướng tới tương lai.
Luật Magnitsky được Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama ký ban hành thành luật và mở rộng phạm vi áp dụng với các nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam.

Bài liên quan:

Thủ phạm đàn áp nhân quyền tại Việt Nam có thể bị Mỹ chế tài
http://www.voatiengviet.com/a/thu-pham-dan-ap-nhan-quyen-tai-viet-nam-co-the-bi-my-che-tai/3637084.html

TT Obama ký ban hành luật tăng cường bảo vệ tự do tôn giáo quốc tế
http://machsongmedia.com/vietnam/nhanquyen/1167-2016-12-17-19-04-16.html

Tại sao vận động cùng lúc cho 3 dự luật nhân quyền?
http://machsongmedia.com/vietnam/danchu/1169-2016-12-18-19-50-13.html

Suite 1 – 885 Somerset St. West Ottawa, o­n  K1R 6R6

Thông cáo báo chí

Dự Luật C-267 - Biện pháp chế tài đối với những nguời vi phạm nhân quyền quốc tế

Quốc Hội Hoa Kỳ vừa thông qua dự luật Global Magnitsky Human Rights Accountability Act nhằm chế tài những người ngọai quốc vi phạm trầm trọng các nhân quyền được quốc tế công nhận.  Dự luật này mới được Tổng Thống Barack Obama phê chuẩn ngày 23-12-2016.

Tại Canada, Dân Biểu James Bezan (Selkirk - Interlake - Eastman, MB) hồi tháng 5, 2016 cũng đệ trình một Dự Luật tương tự, có tên là C-267, Justice for Victims of Corrupt Foreign Officials Act (Sergei Magnitsky Law, an Act to provide for the taking of restrictive measures in respect of foreign nationals responsible for gross violations of internationally recognized human rights and to make related amendments to the Special Economic Measures Act and the Immigration and Refugee Protection Act).  Dự luật này nhằm mục đích ban hành các biện pháp chế tài đối với những người ngoại quốc vi phạm trầm trọng các nhân quyền được quốc tế công nhận, và các tu chính liên hệ của Đạo Luật về Các Biện Pháp Kinh Tế Đặc Biệt và Đạo Luật về Di Trú và Bảo Vệ Tị Nạn.

Canada, một trong các quốc gia hàng đầu trên thế giới cổ động việc tôn trọng nhân quyền toàn cầu, không thể để các giới chức ngoại quốc nói trên dùng làm nơi ẩn trốn an toàn cho chính bản thân họ, hoặc cho gia đình họ, hoặc làm chỗ để giấu tài sản mà họ thâu lượm được qua những việc làm bất chính.

Tổ Chức Thanh Niên Canada Tranh Đấu cho Nhân Quyền tại Việt Nam (Canadian Youth for Human Rights in Vietnam, CYHRV) sẽ cộng tác với ông James Bezan để vận động Quốc Hội Canada chấp thuận Dự Luật C-267.   Đây là một phương tiện rất hữu hiệu để trừng phạt hoặc ngăn cản các viên chức trong các chế độ độc tài, như chế độ Cộng Sản tại Việt Nam, đã hoặc có ý định vi phạm nhân quyền của đồng bào họ.

Để đạt được kết quả mong muốn, công việc này cần sự hỗ trợ của các hội đoàn cũng như các đồng bào khắp nơi trong cộng đồng người Việt tại Canada.  CYHRV sẽ phổ biến một lá thư mẫu để đồng bào có thể đích thân mang đến vận động hoặc gửi cho quý vị Dân Biểu, Thượng Nghị Sĩ trong vùng của mình, yêu cầu họ ủng hộ dự luật này.

Ngày phổ biến: 01-01-2017

Press Release

Bill C-267 - Restrictive measures towards those who violated internationally recognized human rights

The U.S. Congress has recently approved a bill called the Global Magnitsky Human Rights Accountability Act aiming at establishing restrictive measures towards those who violated internationally recognized human rights.  This bill was then signed by President Barack Obama o­n December 23, 2016.

In Canada, Member of Parliament James Bezan (Selkirk - Interlake - Eastman, MB) presented in May 2016 a similar bill, called Bill C-267, Justice for Victims of Corrupt Foreign Officials Act (Sergei Magnitsky Law, an Act to provide for the taking of restrictive measures in respect of foreign nationals responsible for gross violations of internationally recognized human rights and to make related amendments to the Special Economic Measures Act and the Immigration and Refugee Protection Act).

Canada, as o­ne of the world leaders in promoting respect of global human rights, should not be used by these foreign nationals as a safe heaven for themselves and their families, or to hide away the proceeds from their illicit activities.

Canadian Youth for Human Rights in Vietnam (CYHRV) will collaborate with Mr. Bezan to urge Parliament to approve this bill, which is an effective means of punishing officials in oppressive regimes, including that of Vietnam, from violating the human rights of their fellow citizens, or deterring them from doing so.

To achieve the desired result, this task requires the collaboration of organizations as well as individual members of the Vietnamese community in Canada everywhere.  CYHRV will publish a sample letter that people can present to their Members of Parliament and Senators to discuss it with them, or to send it to them, to urge them to approve this bill.

Date of release: January 1, 2017

Bản lên tiếng ủng hộ Đạo luật Trách nhiệm Nhân quyền Toàn cầu Magnitsky

Võ Văn Tạo

8-1-2017

TT Obama ký ban hành một dự luật nhân quyền trước đây. Nguồn: AFP/ Getty Images

Trước khi rời chức vụ, Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama đã làm một việc có ý nghĩa, mang ảnh hưởng lâu dài và rộng khắp. Đó là hôm thứ Sáu 23 – 12- 2016, ông đã biến Dự luật Trách nhiệm Nhân quyền Magnitsky do Quốc hội Mỹ thông qua năm 2012 thành Đạo luật Trách nhiệm Nhân quyền Magnitsky Toàn cầu (Global Magnitsky Human Rights Accountability Act). Đạo luật này cho phép Tổng thống Hoa Kỳ trừng phạt bằng cách cấm nhập cảnh hay đóng băng tài sản trên đất Mỹ của bất cứ cá nhân hay pháp nhân nào khắp thế giới vi phạm nhân quyền và tham nhũng nghiêm trọng theo cách như sau:

* Giết hoặc tra tấn ngoài vòng pháp luật hoặc vi phạm trầm trọng các quyền con người đã được quốc tế công nhận chống lại cá nhân ở bất cứ một nước nào chỉ vì cá nhân ấy tố cáo những hành vi bất chính của các viên chức chính quyền, hay thực thi hoặc khuyến khích những quyền con người và những quyền tự do.

* Thi hành những vi phạm nhân quyền kể trên theo lệnh của một người khác.

* Chịu trách nhiệm hay a tòng -với tư cách viên chức chính quyền hay phụ tá cao cấp của đương sự- trong việc ra lệnh hay trực tiếp có những hành động tham nhũng đáng kể, kể cả việc tịch thu tài sản tư nhân hay công cộng để làm lợi cho cá nhân, tham nhũng liên quan đến những hợp đồng của chính phủ hay khai thác tài nguyên thiên nhiên, hối lộ, hoặc giúp đỡ hay chuyển giao tiền hối lộ cho một giới thẩm quyền nước ngoài.

* Trợ giúp đáng kể hay cung cấp tài chánh, vật liệu, hoặc yểm trợ kỹ thuật, hiện vật hay dịch vụ cho những hành động kể trên.

Trước sự kiện quan trọng này, chúng tôi, những tổ chức và cá nhân ký tên dưới đây đồng nhận định:

1- Việc Đạo luật Magnitsky liên kết vấn đề đàn áp con người với tham nhũng bóc lột như thế là điều hết sức đúng đắn. Vì trước hết, cả hai cũng chỉ là chuyện vi phạm nhân quyền; thứ đến, các chế độ độc tài, nhất là độc tài cộng sản, đều chủ trương bạo hành với công dân, với đồng bào để giữ vững quyền lực và tham nhũng công sản, bóc lột tư sản để duy trì quyền lực. Ngoài ra, việc Đạo luật Magnitsky chỉ nhắm thẳng vào cá nhân tội phạm (kẻ chỉ đạo lẫn kẻ thừa hành) mà không trừng phạt nguyên cả một quốc gia, trong đó có những người dân vô tội, là một biện pháp bảo vệ nhân quyền khôn khéo, vì trong các chế tài trước đây của quốc tế nhắm vào cả một chế độ, tuy có lúc rất cần thiết, nhưng thường chính Nhân dân phải chịu trước tiên và trực tiếp mọi hậu quả nặng nề.

2- Với Đạo luật Magnitsky là một trong những công cụ ngoại giao của Hoa Kỳ, những kẻ vi phạm nhân quyền và tham nhũng nghiêm trọng trên thế giới từ đây hiểu rằng họ không thể thoát khỏi các hậu quả do những hành động họ gây ra ngay cả khi quốc gia của họ bất động. Bởi lẽ từ trước tới nay, viên chức chính quyền tham nhũng ở những nước độc tài thường mua tài sản và cất giấu tiền bạc ở những nước giàu có và tân tiến, nơi có hệ thống kinh tế tài chánh ổn định và thị trường đầu tư tốt, bảo đảm giá trị tài sản của họ. Chứ họ không để tại quốc gia, trong chế độ của mình, nơi mà “luật kẻ mạnh” đã giúp họ tham nhũng, bóc lột, bạo hành và đàn áp, nhưng cũng là nơi tiềm ẩn mối đe dọa cho bản thân và tài sản của họ cũng như cho chế độ họ đã góp sức tạo thành.

3- Và đó chính là tình trạng tại Việt Nam hôm nay. Đảng và nhà cầm quyền đã và đang vận hành theo 3 nguyên tắc của chế độ cộng sản: chiếm đoạt vật chất (tài nguyên quốc gia) và chiếm đoạt tinh thần (ý thức dân chúng) để chiếm lĩnh quyền lực (độc tài độc đảng) và ngược lại. Chính vì thế, từ mấy mươi năm nay, nhà cầm quyền không ngừng đàn áp nhân dân bằng bạo lực hành chánh (hiến pháp và luật lệ) cũng như bằng bạo lực vũ khí (tra tấn và bỏ tù), thông qua những chính sách lẫn chỉ thị từ giới lãnh đạo và những hành vi đê hèn lẫn bạo ngược từ giới thừa hành đủ mọi loại, đặc biệt đối với những công dân cổ vũ hay đòi hỏi các nhân quyền. Và tất cả chỉ nhằm tạo điều kiện cho đảng viên cán bộ các cấp tham nhũng bóc lột, bòn rút tài nguyên quốc gia và chiếm đoạt tài sản quốc dân; rồi sau khi vơ vét thì chuyển tiền bạc và gởi thân nhân ra nước ngoài hoặc bản thân liệu đường sang ngoại quốc. Bằng chứng cho những việc này quá rõ ràng và nhiều vô kể.

4- Chúng tôi rất vui mừng vì sau khi Dự luật Nhân quyền Magnitsky được Quốc hội Hoa Kỳ thông qua, nhiều quốc gia ở châu Âu (như Anh quốc, Na Uy, Estonia…) và châu Mỹ (như Canada…) cũng đã cứu xét các dự luật tương tự, nhằm trừng phạt những kẻ vi phạm nghiêm trọng nhân quyền hoặc tham nhũng bóc lột tại bất cứ nơi đâu mà đang có tài sản hoặc muốn nhập cảnh vào các quốc gia ấy. Một khi những nước văn minh dân chủ đều có luật tương tự luật Magnitsky, các kẻ tội phạm sẽ chẳng còn nơi an toàn để dung thân vui sống hoặc cất giấu của cải bất chính của mình.

5- Trong tâm tình cảm ơn Quốc hội và Chính phủ Hoa Kỳ về món quà nhân quyền nói trên, chúng tôi cũng ý thức mình có nhiều bổn phận liên hệ. Một là khai dụng Đạo luật Magnitsky để hoàn thành những hồ sơ tố cáo tội ác đàn áp và bóc lột từ hệ thống quyền lực và bộ máy cai trị của cộng sản VN để gởi ra quốc tế (những hồ sơ này sẽ trở thành bản cáo trạng vào ngày toàn dân chiếm lại quyền lực). Hai là khai dụng những biến động hiện thời tại VN: thảm họa môi trường, áp bức chính trị, suy sụp kinh tế, nguy cơ quốc phòng, băng hoại xã hội… bằng những hành động đấu tranh ôn hòa nhưng quyết liệt, tập thể và kiên trì, để Đất nước không còn cái chế độ và những con người nhân danh quyền lực để tước đoạt mọi giá trị tinh thần và tài sản vật chất của Nhân dân.

6- Chúng tôi cũng nhân cơ hội này thiết tha kêu gọi toàn thể Đồng bào Việt Nam trong và ngoài nước cũng như các cán bộ đảng viên thức tỉnh trong guồng máy chính quyền và quân đội hãy tham gia vào việc nhận diện và cung cấp thông tin về các đối tượng của luật Magnitsky, bởi lẽ tất cả chúng ta và cả Đất nước đều là những nạn nhân của chính họ.

Làm tại Việt Nam ngày … tháng 01 năm 2017

Hai tổ chức khởi xướng:

Khối Tự do Dân chủ 8406 và Hội Cựu tù nhân Lương tâm.

Các tổ chức đồng ký tên:

Hội thánh Mennonite Dân lập. Đại diện: Mục sư Nguyễn Hồng Quang

Các cá nhân đồng ký tên:

Nguyễn Mạnh Hùng, Mục sư, Sài Gòn.
Lê Anh Hùng, Nhà báo, Hà Nội

——

Kính mong các tổ chức, cá nhân ký tham gia ủng hộ Bản Lên tiếng.
Xin email về: phanvanloi@fvpoc.org

Trân trọng cảm ơn